A

A

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)
† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

ΚⲀⲖⲎ ⲤⲀⲢⲀΚⲞⲤⲦⲎ! ΚⲀⲖⲞⲚ ⲀⲄⲰⲚⲀ!

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 15 Ιανουαρίου 2018

ΠΕΡΙ ΠΕΙΡΑΣΜΩΝ (Ἃγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος)

Α. Τί σημαίνει τό «γρηγορεῖτε καί προσεύχεσθε ἵνα μή εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν;»
«Νά προσεύχεσαι, λέγει, νά μήν εἰσέλθεις σέ πειρασμούς τῆς πίστης σου. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις στόν πειρασμό τοῦ δαίμονα τῆς βλασφημίας καί τῆς ὑπερηφάνειας μέ τήν οἴηση τοῦ νοῦ σου. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις, κατά παραχώρηση τοῦ Θεοῦ, στούς φανερούς πειρασμούς τῶν αἰσθήσεων, πού ὁ διάβολος ξέρει πῶς νά σοῦ δημιουργεῖ ὅταν τό ἐπιτρέπει ὁ Θεός λόγω τῶν ἀνόητων λογισμῶν πού καλλιεργεῖς. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις στούς πειρασμούς τῆς ψυχῆς μέσα ἀπό ἀμφιβολίες καί προκλήσεις, μέ τίς ὁποῖες ἡ ψυχή σύρεται βίαια σέ μεγάλη σύγκρουση. Ἀκόμα καί ἔτσι, ἑτοιμάσου νά δεχτεῖς ὁλόψυχα σωματικούς πειρασμούς. Νά τούς διαπλεύσεις μέ ὅλα σου τά μέλη καί νά γεμίσεις τά μάτια σου μέ δάκρυα, ἔτσι ὥστε ὁ ἄγγελος πού σέ φυλάει νά μή σέ ἐγκαταλείψει. Ἐπειδή χωρίς δοκιμασίες δέν φαίνεται ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦκαί δέν μπορεῖς νά ἀποκτήσεις παρρησία μπροστά στόν Θεό, οὔτε νά μάθεις τή σοφία τοῦ Πνεύματος, οὔτε μπορεῖ νά ἑδραιωθεῖ μέσα σου ὁ θεῖος πόθος.
Πρίν ἀπό τούς πειρασμούς ὁ ἄνθρωπος προσεύχεται στόν Θεό σάν νά εἶναι ξένος, ἀλλά ὅταν εἰσέρχεται στούς πειρασμούς γιά χάρη τῆς ἀγάπης του καί δέν ἀφήνεται νά ἐκτραπεῖ, τότε ἄμεσα ἔχει, οὕτως εἰπεῖν, τόν Θεό ὡς χρεώστη του καί ὁ Θεός τόν ὑπολογίζει ὡς ἀληθινό φίλο, διότι γιά χάρη τοῦ θελήματός Του πολέμησε ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ του καί τόν νίκησε. Αὐτό σημαίνει «προσεύχεσθε ἵνα μή εἰσέλθετε εἰς πειρασμόν». Καί πάλι, νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις στό φοβερό πειρασμό τοῦ διαβόλου γιά τήν ἀλαζονεία σου, ἀλλά ἐπειδή ἀγαπᾶς τόν Θεό, ὥστε ἡ δύναμή Του νά σοῦ εἶναι ἀρωγός, καί διά μέσου σου νά συντρίψει τούς ἐχθρούς Του. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις σέ τέτοιες δοκιμασίες ἐξαιτίας τῆς ἀφροσύνης τῶν λογισμῶν καί τῶν ἔργων σου, ἀλλά ἀντίθετα γιά νά δοκιμαστεῖ ἡ ἀγάπη σου πρός τόν Θεό καί γιά νά δοξαστεῖ ἡ δύναμή Του στήν ὑπομονή σου».
Β. Γιατί ὁ Θεός παραχωρεῖ τούς πειρασμούς;
«Ἔχοντας πείρα τῶν πολλῶν ἐπεμβάσεων τῆς θείας συνδρομῆς στούς πειρασμούς, ὁ ἄνθρωπος ἀποκτᾶ ἐπίσης σταθερή πίστη. Ἀπ’ ἐκεῖ καί ἔπειτα γίνεται ἄφοβος καί μέ τήν ἄσκηση πού ἔκανε ἀποκτᾶ θάρρος στούς πειρασμούς. Ὁ πειρασμός ὠφελεῖ τόν καθένα… Οἱ ἀγωνιστές δοκιμάζονται γιά νά αὐξήσουν τόν πλοῦτο τους. Οἱ ὀκνηροί δοκιμάζονται γιά νά προφυλαχθοῦν ἀπ’ ὅ,τι εἶναι βλαβερό σ’ αὐτούς. Οἱ νυσταλέοι δοκιμάζονται, γιά νά παρασκευαστοῦν γιά ἀγρυπνία. Ἐκεῖνοι πού βρίσκονται μακριά δοκιμάζονται γιά νά μπορέσουν νά πλησιάσουν τόν Θεό. Αὐτοί πού εἶναι τοῦ Θεοῦ, δοκιμάζονται γιά νά εἰσέλθουν μέ παρρησία στόν οἶκο του. Δέν ὑπάρχει κανένας ἄνθρωπος πού νά μήν αἰσθάνεται συνθλιμμένος τόν καιρό τῆς ἄσκησής του. Καί δέν ὑπάρχει κανένας ἄνθρωπος, πού νά μή βρίσκει πικρό τόν καιρό πού ποτίζεται μέ τό φαρμάκι τῶν δοκιμασιῶν. Χωρίς πειρασμούς ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά ἀποκτήσει ἰσχυρή κράση…».
Γ. Οἱ πειρασμοί μᾶς φέρνουν πιό κοντά στόν Θεό;
«Μόλις ἡ θεία Χάρις καταστήσει τό φρόνημά του ἀσφαλές…, ὥστε νά στηρίξει τήν ἐμπιστοσύνη του στόν Θεό, ἀρχίζει, λίγο λίγο, νά τόν εἰσάγει στούς πειρασμούς. Ἐπιτρέπει νά τοῦ στέλλονται πειρασμοί πού νά ταιριάζουν στά μέτρα του, γιά νά μπορεῖ νά βαστάξει τήν ἰσχύ τους. Ἀλλά μέσα σ’ αὐτούς τούς πειρασμούς, ἡ βοήθεια τῆς Χάριτος βρίσκεται ὁλοφάνερα κοντά του, γιά νά παίρνει θάρρος, ἕως ὅτου σιγά σιγά γυμναστεῖ, ἀποκτήσει σοφία καί περιφρονήσει τούς ἐχθρούς του, ἔχοντας ἐμπιστοσύνη στόν Θεό. Διότι δέν εἶναι δυνατόν χωρίς πειρασμούς νά ἀποκτήσει ἕνας ἄνθρωπος σοφία στόν πνευματικό πόλεμο, νά γνωρίσει τόν Εὐεργέτη του, νά αἰσθανθεῖ τόν Θεό καί νά στερεωθεῖ μυστικά ἡ πίστη του, παρά μέ τή δύναμη τῆς ἐμπειρίας πού ἔχει κερδίσει…Ἡ θαυμαστή ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο δέν τοῦ γίνεται γνωστή παρά ὅταν βρίσκεται μέσα σέ περιστάσεις πού τοῦ στεροῦν τήν ἐλπίδα. Ἐδῶ εἶναι πού ὁ Θεός δείχνει τή δύναμη Τοῦ σώζοντάς τον».
Δ. Πότε ἔχουμε περισσότερους πειρασμούς;
«Ὅσο ταξιδεύεις στήν ὁδό πρός τήν πόλη τῆς Βασιλείας, καί πλησιάζεις τήν πόλη τοῦ Θεοῦ, τοῦτο νά σοῦ γίνει δείκτης: ἡ δύναμη τῶν πειρασμῶν πού συναντᾶς. Ὅσο πλησιάζεις καί προοδεύεις στήν πορεία σου, τόσο οἱ ἐναντίον σου πειρασμοί πληθύνονται. Ὁπότε αἰσθάνεσαι στή ψυχή σου διάφορους καί ἰσχυρότερους πειρασμούς στόν δρόμο σου, νά ξέρεις πώς ἐκείνη τή στιγμή ἡ ψυχή σου ἔχει ὄντως εἰσέλθει μυστικά σ’ ἕνα ἀνώτερο ἐπίπεδο καί ὅτι τῆς προσετέθη Χάρις στήν κατάσταση ὅπου βρέθηκε. Διότι ὁ Θεός ὁδηγεῖ τή ψυχή στίς θλίψεις τῶν δοκιμασιῶν κατά τό μέτρο τῆς Χάριτος πού παραχωρεῖ».
Ε. Τί γίνεται μέ αὐτόν ποὺ δέν ἀντέχει τούς πειρασμούς;
«Ἄν ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἔχει κάποια ἀδυναμία καί δέν διαθέτει ἀρκετή δύναμη γιά μεγάλους πειρασμούς καί συνεπῶς ζητᾶ νά εἰσέλθει σ’ αὐτούς, καί τήν εἰσακούσει ὁ Θεός, τότε γνώριζε σαφῶς πώς ὅσο ἡ ψυχή εἶναι ἀνεπαρκής γιά μεγάλες δοκιμασίες, στόν ἴδιο βαθμό εἶναι ἀνεπαρκής καί γιά τά μεγάλα χαρίσματα. Καί ὅσο ἀποτρέπονται οἱ μεγάλοι πειρασμοί ἀπό τό νά εἰσέλθουν στή ψυχή, στόν ἴδιο βαθμό παρακρατοῦνται ἀπό αὐτήν καί τά μεγάλα χαρίσματα. Ὁ Θεός δέν χορηγεῖ ἕνα μεγάλο χάρισμα χωρίς μιὰ μεγάλη δοκιμασία. Ὁ Θεός, κατά τή σοφία Του, πού βρίσκεται πέρα ἀπό τήν κατανόηση τῶν πλασμάτων Του, ὅρισε τά δῶρα Του νά παραχωροῦνται ἀνάλογα μέ τούς πειρασμούς».
ΣΤ. Οἱ πειρασμοί βοηθοῦν τήν πνευματική μας πρόοδο;
«Οἱ δοκιμασίες πού ἐπιβάλλονται γιά τήν προκοπή καί τήν αὔξηση τῆς ψυχῆς καί ἐκεῖνες μέ τίς ὁποῖες ἀσκεῖται, εἶναι οἱ ἑξῆς: ἡ ὀκνηρία καί ἡ κατάπτωση τοῦ σώματος, ἡ χαύνωση τῶν μελῶν, ἡ κατάθλιψη, ἡ σύγχυση τῆς διάνοιας, οἱ σωματικοί πόνοι, ἡ προσωρινή ἀπώλεια τῆς ἐλπίδας, ὁ σκοτισμός τῶν λογισμῶν, ἡ ἀπουσία ἀνθρώπινης βοήθειας, ἡ ἔνδεια γιά τίς σωματικές ἀνάγκες καί τά παρόμοια. Μέ αὐτούς τούς πειρασμούς ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου αἰσθάνεται ἔρημη καί ἀνυπεράσπιστη, ἡ καρδιά του ἀπονεκρώνεται καί ταπεινώνεται, δοκιμάζεται δέ μ’ αὐτό τόν τρόπο γιά νά φτάσει νά ἐπιθυμεῖ τόν Δημιουργό της. Ἡ θεία Πρόνοια, ὡστόσο, κατανέμει αὐτές τίς δοκιμασίες ἀνάλογα μέ τή δύναμη καί τίς ἀνάγκες ἐκείνων πού τίς ὑφίστανται. Σ’ αὐτές ἀναμιγνύονται ἡ παρηγοριά καί οἱ θλίψεις, τό φῶς καί τό σκοτάδι, οἱ πόλεμοι καί ἡ βοήθεια…Αὐτό εἶναι τό σημάδι τῆς προκοπῆς τοῦ ἀνθρώπου μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ».

Πηγή: alopsis.gr

Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου 2017

ΑΣ ΣΠΕΥΣΟΥΜΕ ΝΑ ΒΡΟΥΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ (Ἃγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος)

Αν θέλεις να επιτύχεις αυτά που επιθυμείς και ποθείς, εννοώ τα αγαθά του Θεού, και αν θέλεις από άνθρωπος να γίνεις επίγειος άγγελος, αγάπησε, αδελφέ, τη θλίψη του σώματος, δέξου την κακοπάθεια, και μάλιστα αγάπησε πολύ τους πειρασμούς, επειδή αυτοί πρόκειται να σου γίνουν πρόξενοι κάθε καλού. 


Πες μου, τι ωραιότερο υπάρχει από μία ψυχή που θλίβεται με επίγνωση, ότι κάνοντας υπομονή πρόκειται να κληρονομήσει τη χαρά όλων; Τι ανδρειότερο υπάρχει από μία καρδιά συντριμμένη και ταπεινωμένη, που τρέπει σε φυγή χωρίς κόπο τις φάλαγγες των δαιμόνων και τις απομακρύνει ολότελα; Τι ενδοξότερο υπάρχει από την πνευματική πτωχεία (*) που είναι πρόξενος της βασιλείας των ουρανών, αλλά και τι θα μπορούσε να είναι αντάξιο με την πνευματική πτωχεία, ή τώρα ή στον μέλλοντα αιώνα;
Και ακόμη το να μη μεριμνά κανείς για τον εαυτό του, για να αποκτήσει δηλαδή κάτι από τα γήινα, αλλά να έχει στραμμένο ολόκληρο το νου του προς τον Χριστό, πόσα αιώνια αγαθά φαντάζεσαι ότι προξενεί, πόση αγγελική κατάσταση; Και ακόμη το να καταφρονεί κανείς όλα μαζί τα πρόσκαιρα και αυτές ακόμη τις απαραίτητες ανάγκες του σώματος, ώστε να μη φιλονεικεί με κάποιον γι’ αυτά, για να διατηρεί αμείωτη την ειρήνη και την αγάπη μέσα σε ατάραχη ψυχική κατάσταση, για ποιες αμοιβές και για ποια στεφάνια και βραβεία δεν είναι αντάξιο;
Πραγματικά, η εντολή ξεπερνά τη φύση και οι αμοιβές ξεπερνούν τη λογική· ο Χριστός θα γίνει γι’ αυτούς τα πάντα, αναπληρώνοντας τα πάντα.
Όταν όμως ακούς το όνομα Χριστός, μην προσέχεις την απλότητα του λόγου και τη συντομία της λέξης, αλλά σκέψου τη δόξα της Θεότητας, που ξεπερνά το νου και τη σκέψη· σκέψου την ανέκφραστη δύναμή της, το αμέτρητο έλεός της, τον ακατανόητο πλούτο της, αυτά που ο Χριστός δίνει σ’ αυτούς με αφθονία και με γενναιοδωρία, και που αρκούν να αναπληρώσουν όλα, επειδή δέχθηκαν μέσα τους εκείνον τον ίδιο τον Χριστό, τον αίτιο και βραβευτή κάθε καλού· διότι αυτός που αξιώθηκε να δει και να αντικρύσει τον Χριστό, δεν επιθυμεί κάτι άλλο, ούτε αυτός που γέμισε από την αγάπη του Θεού, ανέχεται να αγαπήσει επάνω στη γη κάποιον άλλο περισσότερο από τον Χριστό.
Γι’ αυτό λοιπόν, αγαπητοί μου αδελφοί, ας σπεύσουμε να βρούμε τον Χριστόκαι να τον δούμε τι λογής είναι ως προς την ωραιότητα και την τέρψη, επειδή και βλέπουμε πολλούς από τους ανθρώπους να υπομένουν από την επιθυμία κάποιων πρόσκαιρων αγαθών πολλούς κόπους και μόχθους, αλλά και να κάνουν μακρινά ταξίδια, και όχι μόνο αυτά, αλλά να καταφρονούν και γυναίκα και παιδιά και κάθε άλλη δόξα και απόλαυση, και να μην προτιμούν τίποτε άλλο εκτός από το θέλημά τους, για να μην αποτύχουν στο σκοπό τους.
Και αν μερικοί άνθρωποι κάνουν όλο τον αγώνα και θυσιάζουν την ίδια τους τη ζωή για πρόσκαιρα και φθαρτά πράγματα, εμείς δεν θα παραδώσουμε σε θάνατο τις ψυχές και τα σώματά μας για χάρη του Βασιλιά των βασιλευόντων και του Κυρίου των κυριευόντων, και του δημιουργού και εξουσιαστή των απάντων;
Αλλά και πού να απομακρυνθούμε ή πού να φύγουμε, αδελφοί, από την παρουσία του; Αν δηλαδή ανεβούμε στον ουρανό, θα τον βρούμε να είναι εκεί, αν κατεβούμε στον άδη, και εκεί είναι παρών· αν απομακρυνθούμε στις εσχατιές της θάλασσας, δεν θα αποφύγουμε το χέρι του, αλλά η δύναμη του χεριού του θα κρατά σφιχτά τις ψυχές και τα σώματά μας (Ψαλ. 138:7-10).
Μην μπορώντας λοιπόν, αδελφοί, να σταθούμε απέναντί του ή να φύγουμε από την παρουσία τού Κυρίου, ελάτε, ας προσφέρουμε τους εαυτούς μας δούλους στον Κύριο και Θεό, που έλαβε για χάρη μας σαν ένδυμα μορφή δούλου (Φιλιπ. 2:7) και πέθανε για τη σωτηρία μας· ελάτε, ας ταπεινωθούμε κάτω από τη δύναμη του χεριού του, που αναβλύζει για όλους σαν από πηγή την αιώνια ζωή και την προσφέρει πλούσια με το Άγιο Πνεύμα σ’ εκείνους που τη ζητούν. 

(*) πνευματική πτωχεία· η ταπείνωση (Ματθ. 5:3)
 

(Από το βιβλίο: Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου Έργα, Λόγος δεύτερος (απόσπασμα), σελ. 42. Μετάφραση Κωνσταντίνου Γ. Φραντζολά. Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 2017)
Πηγή: alopsis.gr

Παρασκευή 22 Δεκεμβρίου 2017

Ο ΟΣΙΟΣ ΠΟΙΜΗΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΞΙΛΑΡΙ


Η ἀτμόσφαιρα μύριζε μπαρούτι. Τά πνεύματα μέσα στήν μικρή συνοδεία τῶν μοναχῶν ἦταν πολύ ἠλεκτρισμένα. ῾Η κατάσταση δέν ἔπαιρνε ἄλλο. Μᾶλλον εἶχε ἔλθει ἡ ὥρα νά πάρει ὁ πειρασμός πόδι ἀπό τόν τόπο τους. Νά πάει ὁπουδήποτε ἀλλοῦ, μόνος ἤ ἔστω μέ ἄλλους πού τά κριτήριά τους ὅμως θά ἦταν πολύ πιό κάτω ἀπό τά δικά τους. ῎Οχι μόνο τούς προκαλοῦσε μέ τήν στάση του, ἀλλά γινόταν καί πολύ κακό παράδειγμα γιά τούς διάφορους προσκυνητές πού τύχαινε νά περάσουν ἀπό ἐκεῖ καί νά βρεθοῦν μάλιστα σέ κάποια ἀγρυπνία τους. ῾Η κακή εἰκόνα του ἀντανακλοῦσε σέ ὅλους τους. Τί θά λέγανε καί γι᾽ αὐτούς; 

Στήν ἀρχή δέν πολυέδωσαν σημασία. Τό ἀντιμετώπισαν μᾶλλον χαλαρά. ῾Ορισμένοι ἴσως καί νά τό διασκέδασαν. ᾽Αλλά ὅταν παρόλη τήν παρατήρηση πού τοῦ ἔγινε, ἀρχικά ἀπό κάποιον ἀδελφό κι ἔπειτα ἀπό τόν ἴδιο τόν Γέροντα, ἐκεῖνος συνέχιζε τήν ἴδια τακτική, ἄρχισαν νά τό θεωροῦν ἐνοχλητικό. Καί ἡ ἐνόχληση γρήγορα πῆρε τήν μορφή τῆς ταραχῆς καί τῶν νεύρων. Ναί, ὁ νέος καλόγερος πού εἶχε φτάσει στήν συνοδεία τους πρίν ἀπό μερικές μῆνες, μέ καλές συστάσεις εἶναι ἀλήθεια, χωρίς νά προκαλεῖ κάποιο ἄλλο πρόβλημα πέρα ἀπό αὐτό, ἔγινε τό ἀγκάθι τοῦ μικροῦ μοναστηριοῦ τους.

῾Μά νά μήν ἀκούει οὔτε καί τόν Γέροντα; Μεγάλη ψυχή ἔχει ὁ Γέροντάς μας πού τόν ἀνέχεται ἀκόμη καί δέν τόν ἔχει διώξει᾽, ἦταν τό μόνιμο σχεδόν σχόλιο τῶν παλαιοτέρων καί γεροντοτέρων καλογέρων.

Κάνα δυό προσπάθησαν νά τόν δικαιολογήσουν. ῾Νέος εἶναι. Κάνει τόν ἀγώνα του. Δέν μᾶς ἐνοχλεῖ σέ ὁτιδήποτε ἄλλο ἐκτός ἀπό αὐτό. ᾽Αλλά, καί σ᾽ αὐτό πού φαίνεται ὅτι ἐνοχλεῖ, κοιτάξτε: ἔρχεται πάντα στίς ἀκολουθίες καί στίς ἀγρυπνίες. Δέν ἔλειψε ποτέ. ῾Απλῶς...τόν πιάνει ὁ ὕπνος᾽.

Νά, λοιπόν, τό πρόβλημα μέ τόν καλόγερο ᾽Αγάθωνα πού εἶχε γίνει ἀγκάθι γιά τούς πολλούς καί τούς τάραζε: στίς ἀκολουθίες καί μάλιστα στίς ἀγρυπνίες μετά ἀπό λίγο κοιμόταν.

Τόν πρῶτο καιρό, εἴπαμε, δέν ἔδωσαν σημασία. ῞Υστερα ὅμως πήγαιναν καί τόν ξυπνοῦσαν. Μαλακά στήν ἀρχή, ἔπειτα πιό ἀπότομα. Κάποτε κυριολεκτικά τόν τράνταζαν. Κι αὐτός πεταγόταν ἐπάνω, συγχυσμένος, τρομαγμένος, ψελλίζοντας ῾συγγνώμη᾽, γιά νά σταθεῖ γιά λίγο ξυπνητός καί πάλι στήν συνέχεια νά καταπέσει.

Εἶναι ἐκπληκτικό γιά ἐμᾶς τούς ταλαίπωρους ἀνθρώπους τό πῶς ἕνα μικρό θεωρούμενο πρόβλημα μπορεῖ νά γίνει μεγάλο. Κάτι ἀνεπαίσθητο πού σέ ἄλλες στιγμές δέν τοῦ δίνουμε σημασία, κάτω ἀπό συγκεκριμένες συνθῆκες μπορεῖ νά πάρει τεράστιες διαστάσεις καί νά φτάσει στό σημεῖο νά μᾶς ῾σπάει τά νεῦρα᾽. Μία σταγόνα νεροῦ γιά παράδειγμα. Ποιός τῆς δίνει σημασία; Κι ὅμως, ὅταν σταλάζει ἐπίμονα, στόν ἴδιο τόπο, μέ τόν ἴδιο ρυθμό, συνέχεια καί συνέχεια, γίνεται ἐνόχληση, βάσανο, μαρτύριο.

Κάτι παρόμοιο ἔγινε καί στούς συγκεκριμένους καλόγερους. ῾Η μικρή κοινωνία τους ταράχτηκε καί συγχύσθηκε ἀπό ἕνα ἐλάχιστο πρόβλημα: τήν ἀδυναμία ὕπνου ἑνός νέου καλογέρου, πού δέν ἄντεχε στίς ἀγρυπνίες. Καί δέν εἶναι κάτι ἄγνωστο τό πόσο μεγαλοποιοῦνται τά θέματα, τά ὅποια θέματα, ἐκεῖ πού συνυπάρχουν πολλές φορές λίγοι. ῾Μικρό χωριό κακό χωριό᾽ δέν λέει ἡ παροιμία; Νά, λοιπόν, πῶς τό τίποτα ἤ τό ὀλίγιστο κατάντησε νά γίνει μεγάλο. Νά δημιουργηθεῖ πρόβλημα, νά φτάσουν στό σημεῖο οἱ καλόγεροι νά συζητᾶνε καί νά ζητᾶνε ἀπό τόν Γέροντα νά διώξει τόν...πειρασμό.

῾Ο Γέροντας τούς ἄκουσε. Προσπάθησε νά κατανοήσει τόν πειρασμό τους, πού εἶχε ἀρχίσει νά γίνεται πειρασμός καί γιά τόν ἴδιο. ᾽Αλλά κάτι μέσα του τόν ἔτρωγε. ῎Ενιωθε ὅτι τό νά ἀπομακρύνει τόν ᾽Αγάθωνα μπορεῖ νά φαίνεται ὡς λύση, ἀλλά μᾶλλον θά ἀποτελεῖ καί δική τους ἧττα. Θά τούς εἶχε νικήσει ὁ πειρασμός. ᾽Αλλά πάλι ἔτσι, ἡ ταραχή θά συνεχιζόταν.
῾᾽Επερώτησον τόν πατέρα σου καί ἀναγγελεῖ σοι᾽, μουρμούρισε. Νόμισε πώς βρῆκε τήν λύση. ῾Ναί, αὐτός θά μᾶς κατευθύνει σωστά. Θά μᾶς πεῖ ἄν εἶναι σωστό νά τόν ἀπομακρύνουμε ἤ ὄχι. ῾Ο ἀββᾶς Ποιμήν. ῾Ο μεγάλος Γέροντας, ὁ διορατικός καί προορατικός, ὁ σοφός καί συνετός, πού ἡ ἀγάπη του εἶναι μιά ἀγκαλιά γιά ὅλον τόν κόσμο. ᾽Αρκεῖ νά δεχτεῖ βεβαίως τήν πρόσκλησή μου᾽.

῾Ο ἀββᾶς δέχτηκε. Δέν μποροῦσε νά ἀρνηθεῖ τό πέρασμά του ἀπό ἐκεῖ πού ὑπῆρχαν ἀδελφοί πού πάλευαν καί ἀγωνίζονταν τόν πνευματικό ἀγώνα. Γιατί ἤξερε τό πόσο ὁ πονηρός πολεμάει τούς ἀνθρώπους καί μάλιστα τούς καλόγερους. ῾Λιοντάρι πού ὠρύεται καί ζητάει ποιόν νά καταπιεῖ᾽, κατά πῶς γράφει καί ὁ μαθητής τοῦ Κυρίου ἅγιος Πέτρος.

῎Εκανε θερμή προσευχή πρός τόν Κύριο νά ἐλεήσει τά πλάσματά Του. Νά τοῦ δώσει φώτιση νά κατανοήσει τό πρόβλημα γιά τό ὁποῖο τόν εἰδοποιοῦσε ὁ ἡγούμενος. Νά γίνει τό ὄργανο ᾽Εκείνου, ὥστε ἀφενός νά καταντροπιασθεῖ ὁ πονηρός, ἀφετέρου νά δοξαστεῖ τό ἅγιο ὄνομα τοῦ Κυρίου.

Τόν ὑποδέχτηκαν ὅλοι μέ μεγάλες τιμές. Ἡ παρουσία του κάθε φορά συνοδευόταν πράγματι μέ ἐκδηλώσεις πού ἔφθαναν κάποιες φορές καί σέ ἐπίπεδο ὑπερβολῆς. ῾Ο ἀββᾶς Ποιμήν ἦταν καί γιά τήν συνοδεία αὐτή ὁ μεγάλος καθοδηγητής τους. ῎Ηξεραν πώς ὅ,τι τοῦ ἔθεταν ὡς πρόβλημα καί λογισμό θά ἔπαιρναν τήν ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ. Περίμεναν λοιπόν καί γιά τό συγκεριμένο πού εἶχε ἀναφανεῖ. Γιατί ὁ ἡγούμενος, ὁ ὁποῖος εἶχε φροντίσει νά στείλει σέ ἐξωτερικό διακόνημα τόν ᾽Αγάθωνα, τούς εἶχε πληροφορήσει γιά τόν σκοπό τοῦ ἐρχομοῦ του.

῾Ο ὅσιος Πατέρας ἄκουσε τό πρόβλημα. Εἶδε τήν ταραχή. Καί κατάλαβε αὐτό πού τόν λύπησε πιό πολύ ἀπό ὅλα: ὄχι τήν ἀδυναμία τοῦ ἀδελφοῦ μέ τόν ὕπνο, ἀλλά τήν ἀδυναμία τῶν ὑπολοίπων ἀδελφῶν νά τόν ὑπομείνουν καί νά ἀντιμετωπίσουν τόν τρισκατάρατο πού βρισκόταν καλά κρυμμένος ἀπό πίσω, δουλεύοντάς τους μέ τά ἐκ δεξιῶν λεγόμενα ὅπλα: τήν διακράτηση ἐν προκειμένῳ ἑνός τυπικοῦ. ῾Η αὐστηρότητά τους σχεδόν τόν τρόμαξε.

῾᾽Αδελφοί᾽ εἶπε. ῾Χαίρομαι πού βρίσκομαι ἀνάμεσά σας, ἀνάμεσα σέ πιστούς πού λατρεύουν τόν Κύριο καί ἀγωνίζονται τόν καλόν ἀγώνα. ῾Η χάρη τοῦ Κυρίου πού σᾶς δίνεται καί θά σᾶς δοθεῖ εἶναι πλούσια. ᾽Αλλά δέν βλέπετε τί γίνεται μέ τήν συγκεκριμένη περίπτωση πού μοῦ λέτε; Δέν βλέπετε πώς τό ἔλλειμμα βρίσκεται στήν δική σας πλευρά ὡς ἔλλειμμα ἀγάπης; ῾Ο ἀπόστολος δέν λέει πώς ῾ἡ ἀγάπη πάντα στέγει, πάντα ὑπομένει, οὐδέποτε ἐκπίπτει᾽; ῾Η ἀγάπη ὅλα τά ἀνέχεται, ὅλα τά ὑπομένει, ποτέ δέν ξεπέφτει. Ποῦ εἶναι ἡ δική σας ἡ ἀνοχή; Ποῦ εἶναι ἡ ὑπομονή σας; Ποῦ ἡ διάρκεια τῆς ἀγάπης σας; Καί ἡ ἔλλειψη αὐτή δέν ἀποδεικνύει ὅτι δέν ζεῖτε σωστά ὡς μέλη τοῦ Κυρίου μας; ῾Ο καθένας μας δέν συνιστᾶ μέλος τοῦ σώματος ᾽Εκείνου, συνεπῶς εἴμαστε δεμένοι καί μέ ᾽Εκεῖνον ὡς κεφαλή ἀλλά καί μεταξύ μας; ῎Αν ὑπάρχει κάποια ἀδυναμία σέ ἕνα μέλος, σημαίνει ὅτι τά ἄλλα μέλη πρέπει νά τήν δοῦν καί ὡς δική τους ἀδυναμία. Πιστεύετε λοιπόν ὅτι ἡ αὐστηρότητα, ἡ ἀπότομη στάση σας ἀπέναντι στόν ἀδελφό σας θά τόν διορθώσει; ῎Αλλη στάση ζωῆς ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη δέν ὑπάρχει, ἄν θέλουμε νά διορθώσουμε τόν πάσχοντα συνάνθρωπό μας᾽.

῎Εκανε παύση ὁ ἀββᾶς. Δέν εἶχε συνηθίσει νά ρητορεύει. Μόνιμη ἐπιλογή του ἦταν νά εἶναι τό παράδειγμα καί ὅποιος θέλει μετά νά τόν ἀκολουθεῖ. ῾῾Ο ποιήσας καί διδάξας᾽ ἦταν ἡ κατευθυντήρια γραμμή του.

῾Δέν αἰσθάνομαι καλά πού σᾶς κάνω τόν δάσκαλο᾽, εἶπε καί ἔσκυψε τό κεφάλι πρός τό μέρος τῆς καρδιᾶς. Τό ἀνασήκωσε καί πάλι. ῾᾽Αλλά ἐπειδή μέ κινεῖ τό πνεῦμα τῆς ὑπακοῆς στόν ἡγούμενο σᾶς τά λέω. ῾Τῷ αἰτοῦντί σε δίδου᾽, κατά τόν λόγο τοῦ Κυρίου μας. Καί δέν θέλω νά σᾶς περιπαίζει ὁ διάβολος᾽ συμπλήρωσε.

῾Γέροντα, σέ καταλαβαίνουμε καί ὁ λόγος σου μᾶς φέρνει καί πάλι στόν ἴσιο δρόμο τοῦ Χριστοῦ μας᾽ εἶπε μέ συστολή ὁ ἡγούμενος. ῾Τί νά κάνουμε συγκεκριμένα ὅμως μέ τόν ἀδελφό; Νά μήν τοῦ ποῦμε ὅτι πρέπει νά εἶναι ξύπνιος στίς ἀκολουθίες; Νά μήν τόν ξυπνᾶμε᾽; Κοντοστάθηκε. ῾Γέροντα, ἐσύ τί θά ἔκανες; Πές μας καί θά τό κάνουμε κι ἐμεῖς᾽.

Πιάστηκε ἡ ἀναπνοή τους. ῾Η ἀπάντηση τοῦ ὁσίου θά καθόριζε καί τήν δική τους στάση. ῎Ηδη μέσα τους ἡ συνείδηση τούς ἔλεγχε. Καταλάβαιναν ὅτι δέν λειτουργοῦσαν ἀπέναντι στόν ἀδελφό μέ ἀγάπη. ῞Οτι ἡ στάση τους δέν ἦταν χριστιανική. ῞Οτι συμπεριφέρονταν σάν τούς Φαρισαίους τῆς ἐποχῆς τοῦ Χριστοῦ, μέ ὑπερηφάνεια.

῾Ο ἀββᾶς δέν ἔσπευσε νά ἀπαντήσει. Φαινόταν ὅτι προσευχόταν μέ ἔνταση καί θέρμη. Δάκρυα πῆραν νά ἀναβλύζουν στά ἁγιασμένα μάτια του.

῾᾽Αδελφοί᾽, εἶπε σιγά, ἔχοντας ἐπίγνωση τοῦ βάρους τῶν λόγων του. ῾Στήν θέση σας ἐγώ, ὅταν ἔβλεπα τόν ἀδελφό νά κοιμᾶται...᾽

-τά μάτια τῶν ἀδελφῶν ἀνοίχτηκαν διάπλατα καί τά αὐτιά τους τεντώθηκαν στό ἔπακρο μή χάσουν τό παραμικρό ἀπό τά λεγόμενά του-

῾...στήν θέση σας, λοιπόν, θά ἔπαιρνα ἕνα μαξιλάρι νά τό βάλω κάτω ἀπό τό κεφάλι του γιά νά τόν ἀναπαύσω περισσότερο. Γιατί ὁ ἀδελφός γιά μένα εἶναι ὁ κρυμμένος Χριστός᾽.

(Ἀπό τό Γεροντικό)

Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2017

ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΗΣ ΠΛΕΟΝΕΞΙΑΣ (Ἃγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος)

Έχεις λίγα χρήματα και ζητάς πολλά; Έχεις πολλά και ονειρεύεσαι περισσότερα; Όσα κι αν έχεις, δεν είσαι ικανοποιημένος; Γιατί άφησες την πλεονεξία να σε αιχμαλωτίσει, άνθρωπέ μου; Δεν ξέρεις ότι σε άλλους θα μείνουν το χρυσάφι και το ασήμι, ενώ σε εσένα οι κατάρες και οι κατηγόριες; Δεν αντιλαμβάνεσαι ότι θα σε καταδιώκουν αμείλικτα, και σε τούτη τη ζωή και στην άλλη, τα δάκρυα, οι βαρυγκώμιες και οι αναστεναγμοί του φτωχού που εξουθένωσες, του συνεργάτη που αδίκησες, του δουλευτή που εκμεταλλεύτηκες, του οφειλέτη που φυλάκισες; Όταν όλοι οι ζημιωμένοι από σένα θα παρουσιαστούν μαζί σου στο φοβερό δικαστήριο του Χριστού, τι θα πεις στον αδέκαστο Κριτή, μην έχοντας μάλιστα κανένα συνήγορο για να σε υπερασπίσει;
Τους δικαστές της γης μπορείς να τους ξεγελάσεις ή και να τους εξαγοράσεις. Τον Δικαστή του ουρανού ποτέ. Τους ανθρώπινους νόμους μπορείς να τους παραβείς με τεχνάσματα νομιμοφανή δίχως συνέπειες. Τον θεϊκό νόμο όχι. Γιατί ο Κύριος βλέπει τις πράξεις σου. Και αργά ή γρήγορα θα λογοδοτήσεις σε Εκείνον, που στέκεται πλάι στους αδικημένους και προστατεύει όσους δεν μπορούν να διεκδικήσουν το δίκιο τους.
Και μη μου πεις, «Ο τάδε, μολονότι κακός και πλεονέκτης, είναι ευτυχισμένος». Για τώρα ναι, δεν θα είναι όμως ως το τέλος. «Μη φθονείς την ευτυχία όσων σκέφτονται πονηρά και μη ζηλεύεις όσους κάνουν το κακό», λέει η Γραφή (Ψαλμ. 36, 1), «γιατί γρήγορα σαν το χορτάρι θα ξεραθούν και σαν τη χλόη θα μαραθούν».
Η πλεονεξία είναι σαν το χαλασμένο προζύμι, που καταστρέφει όλο το ζυμάρι. Έτσι, αν από την αδικία κερδίζεις έστω και λίγα, ολόκληρη η περιουσία σου σπιλώνεται. Γι’ αυτό, πολλές φορές, λίγα που κερδήθηκαν άνομα, έγιναν αιτία να χαθούν πολύ περισσότερα, που αποκτήθηκαν καλά.
Μα, θα με ρωτήσεις, όλοι οι πλεονέκτες θα δοκιμάσουν συμφορές;Οπωσδήποτε, μολονότι όχι όλοι τις ίδιες. Κι αν δεν τιμωρηθούν στην παρούσα ζωή, τότε να τους λυπηθείς περισσότερο, γιατί τους περιμένει μεγαλύτερη κόλαση στη μέλλουσα. Στην περίπτωση αυτή, μάλιστα, τις συνέπειες των αδικιών τους, θα τις υποστούν στη γη οι κληρονόμοι της περιουσίας τους, εφόσον γνωρίζουν ότι αποκτούν αγαθά μαζεμένα με αδικίες, αγαθά που ανήκουν σε άλλους. Αυτό, άλλωστε, επιτάσσει και ο ανθρώπινος νόμος, που δίνει το δικαίωμα στον καθένα να διεκδικήσει τα πράγματά του όχι από εκείνον που του τα άρπαξε, αλλά από οποιονδήποτε τα έχει στην κατοχή του.
Αν λοιπόν γνωρίζεις εκείνους που αδικήθηκαν, δώσε τους όσα τους ανήκουν, ή μάλλον πολύ περισσότερα, όπως έκανε ο Ζακχαίος του Ευαγγελίου. Αν πάλι δεν τους γνωρίζεις, τότε μοίρασέ τα σε φτωχούς. Έτσι θα αποτρέψεις τη συμφορά που σε απειλεί. Γιατί, αν αποδώσεις μόνο όσα άρπαξες ή κληρονόμησε από άρπαγα πλεονέκτη, κανένα κέρδος δεν έχεις. Αυτό αποδεικνύει η περίπτωση του Ζακχαίου, που ανέφερα. Μόνο όταν ο αρχιτελώνης εκείνος υποσχέθηκε «Θα δώσω τα μισά από τα υπάρχοντά μου στους φτωχούς και θα ανταποδώσω στο τετραπλάσιο όσα πήρα με απάτη», ο Κύριος βεβαίωσε: «Σήμερα αυτή η οικογένεια σώθηκε» (Λουκ. 19, 8-9).
Εμείς, αντίθετα, αρπάζουμε αμέτρητα και δίνουμε λίγα, νομίζοντας ότι έτσι εξαλείφουμε την αδικία και ικανοποιούμε τον Θεό. Αν όμως ο Κάιν, που πρόσφερε θυσία στον Θεό από τα χειρότερα γεννήματά του, χωρίς ωστόσο και να αδικήσει κάποιον άλλον, τιμωρήθηκε πολύ αυστηρά, πώς δε θα πάθουμε χειρότερα εμείς, που από τα αποκτήματα της αδικίας και της πλεονεξίας προσφέρουμε μερικά ψίχουλα στον φτωχό συνάνθρωπο, δηλαδή στον ίδιο τον Χριστό; Γιατί προσβάλλεις τον Κύριο, προσφέροντάς Του μικρά δώρα; Τέτοια τροφή δεν δέχεται, έστω και αν πεθαίνει από την πείνα. Καλύτερα να μην Του δώσεις τίποτα, παρά να δώσεις εκείνα που ανήκουν σε άλλους.
Πες μου, αν δεις δύο ανθρώπους, από τους οποίους ο ένας είναι γυμνός και ο άλλος ντυμένος, και γδύσεις τον δεύτερο για να ντύσεις τον πρώτο, δε θα διαπράξεις αδικία; Αναμφίβολα ναι. Αν λοιπόν διαπράττεις αδικία και όχι ελεημοσύνη, δίνοντας σε άλλον όλα όσα άρπαξες, πώς λογαριάζεις σαν ελεημοσύνη το να δώσεις ένα ασήμαντο μέρος, ένα τίποτα;
Ο πλούσιος της ευαγγελικής παραβολής δεν έκανε καμιά αδικία σε βάρος του φτωχού Λαζάρου. Μόνο και μόνο επειδή δεν τον συμπόνεσε, επειδή δεν τον ελέησε, καταδικάστηκε να βασανίζεται στον Άδη (Λουκ. 16, 19-25). Ποιαν απολογία, επομένως, θα βρουν εκείνοι που όχι μόνο δεν ελεούν, αλλά και αδικούν τους άλλους; Όταν ο Κύριος θα έρθει πάλι με όλη Του την δόξα για να κρίνει τον κόσμο, θα πει στους άσπλαχνους και ανελεήμονες, που θα είναι συναγμένοι στα αριστερά Του: «Φύγετε από μπροστά μου, καταραμένοι! Πηγαίνετε στην αιώνια φωτιά, που έχει ετοιμαστεί για τον διάβολο και τους δικούς του. Γιατί πείνασα και δε μου δώστε να φάω· δίψασα και δεν μου δώσατε να πιω· ξένος ήμουνα, και δεν με περιμαζέψατε· γυμνός ήμουνα, και δεν με ντύσατε· άρρωστος και φυλακισμένος ήμουνα και δεν ήρθατε να με δείτε» (Ματθ. 25, 41-42). Αν λοιπόν καταδικάζονται μαζί με τον διάβολο στην αιώνια φωτιά, όσοι δεν έδωσαν τροφή και νερό στον Χριστό, όταν πεινούσε και διψούσε, τι θα πάθουν όσοι Τον παραδίνουν στην πείνα, με εκείνα που αρπάζουν;Τι θα πάθουν όσοι όχι μόνο δεν Τον ντύνουν, όταν είναι γυμνός, αλλά και Τον γδύνουν, όταν είναι ντυμένος; Τι θα πάθουν όσοι όχι μόνο δεν Τον περιμαζεύουν, όταν είναι ξένος, αλλά και Τον αποδιώχνουν; Τι θα πάθουν όσοι όχι μόνο δεν Τον ανακουφίζουν, όταν είναι άρρωστος, αλλά και Τον βλάπτουν; Τι θα πάθουν, τέλος, όσοι όχι μόνο δεν Τον επισκέπτονται, όταν είναι φυλακισμένος, αλλά και όταν είναι ελεύθερος, ό, τι μπορούν κάνουν για να Τον κλείσουν στη φυλακή;
Ο Κύριος είπε: «Αν αγαπάτε αυτούς που σας αγαπούν, μην περιμένετε την εύνοια του Θεού· γιατί και οι αμαρτωλοί αγαπούν αυτούς που τους αγαπούν» (Λουκ. 6, 32). Αν λοιπόν είναι αμαρτωλός όποιος αγαπά μόνο όσους τον αγαπούν, τι είναι εκείνος που βλάπτει όσους δεν τον αδίκησαν; Αν είναι αξιοκατάκριτος όποιος δεν ελεεί από τα δικά του αγαθά, τι είναι εκείνος που αρπάζει και τα ξένα; Γιατί το ξέρετε, όχι μόνο το να αρπάζει κανείς τα ξένα, αλλά και το να μη δίνει από τα δικά του σε όσους έχουν ανάγκη, είναι αδικία και πλεονεξία, είναι παράβαση θεϊκής εντολής και αμαρτία.
Ας αποφύγουμε, αδελφοί μου, αυτήν την αμαρτία. Και θα την αποφύγουμε, αν φέρουμε στον νου μας όσους άρπαγες και πλεονέκτες έζησαν πριν από μας, όσους δηλαδή έχουν ήδη πεθάνει. Πού βρίσκονται αυτοί; Στην κόλαση! Και τα χρήματά τους; Τα απολαμβάνουν άλλοι! Δεν είναι επομένως ανόητο να βασανιζόμαστε και σε τούτη τη ζωή και στην άλλη; Σε τούτη με τα καθημερινά τρεχάματα, τις αγωνίες, τους κόπους και τους μόχθους που απαιτούνται για τη συσσώρευση μάταιου πλούτου, και στην άλλη με τις ασύλληπτες τιμωρίες της αιώνιας γέενας;
Ποιος είναι αλήθεια, ελεεινότερος, από τον άρπαγα που φεύγει από τον κόσμο παίρνοντας μαζί του μόνο τις αμαρτίες του, για τις οποίες θα λογοδοτήσει στον Θεό, και αφήνοντας όσα μάζευε σε άλλους πολλές φορές και εχθρούς του; Και ποιος είναι αθλιότερος από τον πλεονέκτη, που σιγολιώνει από τις έγνοιες και τους φόβους, διώχνοντας από την ψυχή του τη γαλήνη και κάνοντας τη ζωή του χειρότερη από κάθε θάνατο;Όταν κερδίσει δεν αισθάνεται ευχαρίστηση, γιατί ζητάει περισσότερα. Όταν πάλι χάσει έστω κι ένα νόμισμα, νομίζει ότι παθαίνει το μεγαλύτερο κακό.. Φίλους δεν έχει παρά μόνο εκείνους από τους οποίους κερδίζει· τους άλλους τους βλέπει σαν εχθρούς. Μα και την οικουμένη ολόκληρη την αποστρέφεται. Τους φτωχούς τους μισεί, γιατί του ζητούν βοήθεια. Τους πλούσιους τους φθονεί, γιατί θα ήθελε να έχει τα πλούτη τους. Όταν οι άλλοι ευτυχούν, αυτός λυπάται. Θαρρεί πως όλοι κατέχουν δικά του αγαθά. Φέρεται σε όλους σαν να τον έχουν αδικήσει. Υποφέρει, γιατί η γη δεν παράγει χρυσάφι αντί για σιτάρι, γιατί ο πηγές δεν δίνουν ασήμι αντί για νερό, γιατί τα βουνά δεν έχουν πολύτιμα πετράδια αντί για λιθάρια.
Ο πλούτος για τον φιλάργυρο είναι ό,τι το μαχαίρι για τον μανιακό ή μάλλον κάτι πολύ χειρότερο. Γιατί ο μανιακός, αφού αρπάξει το μαχαίρι και το καρφώσει στο στήθος του, απαλλάσσεται μια για πάντα από τη μανία του και δεν δέχεται δεύτερη πληγή. Ο φιλάργυρος όμως και αμέτρητες πληγές δέχεται καθημερινά και ποτέ δεν απαλλάσσεται από τη μανία του. Απεναντίας, μάλιστα, όσο πληγώνεται, τόσο πιο μανιασμένα ξανακαρφώνει το μαχαίρι στην ψυχή του.
Ποιος είναι λοιπόν χειρότερος από τον πλεονέκτη, που και την ψυχή του θανατώνει με τις αδικίες και τη ζωή του σπαταλάει με τις περιττές φροντίδες και τον εαυτό του στερεί από κάθε ευχαρίστηση και τους ανθρώπους όλους τους κάνει εχθρούς του; Όλους;, θα απορήσετε. Ναι, όλους. Βλέπετε, δεν τον μισούν μόνο όσοι έχουν κακοπαθήσει από την πλεονεξία τους, μα και οι άλλοι, επειδή συμπονούν τα θύματά του και φοβούνται μήπως βρεθούν στην οδυνηρή θέση τους. Το φοβερότερο, όμως, δεν είναι αυτό. Γιατί, όταν έχει κάνει εχθρό του τον ίδιο τον Θεό, ποια παρηγοριά ή ελπίδα τού απομένει;
Είναι πλούτος αυτός, πες μου, το να αδικείς; Και είσαι πλούσιος εσύ, ο πλεονέκτης, ή κατάδικος; Μάλλον χειρότερος κι από κατάδικο είσαι. Και ξέρεις γιατί; Εκείνος έχει χάσει τη σωματική του ελευθερία, ενώ εσύ την ψυχική. Εκείνον τον έδεσαν άλλοι χωρίς τη θέλησή του, ενώ εσύ δέθηκες μόνος σου.
Αν ο βασιλιάς με νόμο μας επιβάλει όχι μόνο να μην παίρνουμε περιουσιακά στοιχεία άλλου, μα κι από τα δικά μας να δώσουμε ένα μέρος, θα υπακούσουμε δίχως αντίρρηση. Τώρα, όμως, που ο νόμος τους Θεού μάς επιβάλλει να μην αρπάζουμε τα ξένα πράγματα, ασύστολα τον καταπατάμε. Τον θνητό βασιλιά, τον άνθρωπο, τον σεβόμαστε· τον αθάνατο Βασιλιά, τον Δημιουργό και Κύριο του σύμπαντος, Τον περιφρονούμε. Δεν είναι φοβερό; Γιατί, αν διαπράττουμε ασέβεια όταν τιμάμε τον Θεό όσο κι έναν άνθρωπο, τότε τι κάνουμε όταν τιμάμε έναν άνθρωπο περισσότερο από τον Θεό; Βαριά είναι τα λόγια μου, το ξέρω. Αλλά δείξτε πραγματικά ότι σας φοβίζουν και σας λυπούν, αποφεύγοντας τις κακές πράξεις. Αν δεν φοβάστε τις κακές πράξεις, πώς μπορώ να σας πιστέψω, όταν λέτε ότι φοβάστε τα λόγια μου και λυπάστε με αυτά; Εσείς με τα έργα σας επιβαρύνετε τον εαυτό σας, όχι εγώ με τα λόγια μου. Γιατί όποιος σκάβει λάκκο για τον άλλο, πέφτει ο ίδιος μέσα. Και όπως οι επίτοκες γυναίκες υποφέρουν από τους κοιλόπονους, έτσι κι εκείνος που ετοιμάζει μιαν άνομη πράξη, πριν αδικήσει τον άλλον, υποφέρει και πονάει ο ίδιος. Όσο κακός, βλέπετε, κι αν είναι κανείς, δεν μπορεί να φιμώσει τη συνείδησή του και να αποφύγει τον έλεγχό της. Γιατί αυτός ο έλεγχος είναι κάτι το φυσικό, που εξαρχής έβαλε ο Θεός μέσα μας. Όσο κι αν τον αγνοήσουμε, όσο κι αν τον πολεμήσουμε, ορθώνεται πάντοτε αμείλικτος, και φωνάζει και μας καταδικάζει και μας τιμωρεί.
Θυμάστε πόσο κακός ήταν ο Αχαάβ, ο βασιλιάς της Σαμάρειας; Και όμως ακόμα κι εκείνος, όταν θέλησε να αρπάξει το αμπέλι του Ναβουθαί, πόση οδύνη δοκίμασε! Μολονότι ήταν απόλυτος άρχοντας, μολονότι κανένας δεν υπήρχε που να τον ελέγξει, επειδή δεν μπορούσε να υποφέρει τον έλεγχο της συνειδήσεώς του, ήταν σκυθρωπός, ταραγμένος, ανόρεχτος, με τη θλίψη ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του (Γ΄Βασ. 20, 1-29).
Θέλετε να σας αναφέρω κι ένα περιστατικό σύγχρονο, για να καταλάβετε ότι η πλεονεξία κάνει τους ανθρώπους θηρία και δαίμονες; Πριν από καιρό είχαμε στην πόλη μας μεγάλη ανομβρία. Ο ουρανός είχε στερέψει και είχε πάρει το χρώμα του χαλκού. Όλοι περιμέναμε καθημερινά το θάνατο, ένα θάνατο φοβερότερο από κάθε άλλο, και παρακαλούσαμε τον Θεό να μας απαλλάξει από αυτή τη συμφορά. Ξάφνου, ανέλπιστα, χάρη στην απέραντη φιλανθρωπία του Κυρίου, έπεσε από τον ουρανό άφθονη βροχή. Ενώ λοιπόν όλοι πανηγύριζαν και γιόρταζαν, κάποιος πλούσιος τριγυρνούσε στην πόλη σκυφτός, κατσουφιασμένος, καταλυπημένος και κίτρινος σαν νεκρός. Όταν κάποιοι ζήτησαν να μάθουν την αιτία της λύπης του, δεν μπόρεσε να την κρύψει, γιατί τον βασάνιζε και τον έπνιγε το πάθος του. «Έχω στις αποθήκες μου δέκα χιλιάδες μέτρα σιτάρι», είπε, «και τώρα, που έβρεξε, δεν ξέρω πώς θα το πουλήσω».
Τι είναι αυτά που λες, αθεόφοβε; Υποφέρεις, επειδή δεν χάθηκαν όλοι, για να μαζέψεις εσύ χρυσάφι; Δεν έχεις ακούσει τι λέει ο Σολομών; «Για εκείνον, που συνάγει και κρύπτει το σιτάρι εν καιρώ λιμού, με τον σκοπό να το πουλήσει πανάκριβα, όλοι εύχονται να του το λεηλατήσουν ξένοι επιδρομείς και εχθροί. Η ευλογία δε του Θεού χορηγείται πλούσια σε εκείνον που δίδει και στους άλλους» (Παροιμ. 11, 26). Είσαι εχθρός του Θεού και φίλος, ή μάλλον δούλος, του μαμωνά. Η γλώσσα σου, που είπε τα ανήκουστα αυτά λόγια, θα έπρεπε να κοπεί. Η καρδιά σου, που ξεχειλίζει από τόσο απάνθρωπα αισθήματα, θα έπρεπε να πάψει να χτυπάει. Τι άνθρωπος, αλήθεια, είσαι εσύ, που υποφέρεις όχι γιατί έχεις λίγα, όπως οι φτωχοί, μα απεναντίας, γιατί έχεις πολλά και θέλεις να τα κάνεις ακόμα περισσότερα με την εκμετάλλευση της δυστυχίας των συνανθρώπων σου;
Πώς να σκιαγραφήσω τα πάθη του πλεονέκτη; Τι πιο μιαρό υπάρχει από τα χέρια του; Και τι πιο άπληστο, πιο αδιάντροπο, πιο κυνικό από τα μάτια του; Δεν βλέπει τους ανθρώπους ως ανθρώπους, ούτε τον ουρανό ως ουρανό, ούτε κανένα από τα επίγεια πράγματα όπως πραγματικά είναι. Όλα τα βλέπει σαν χρήμα και όλα τα μετράει με το χρήμα. Οι αληθινοί άνθρωποι βλέπουν τους φτωχούς, εξαντλημένους και συγκινούνται· οι πλεονέκτες βλέπουν τους φτωχούς και αγριεύουν. Οι αληθινοί άνθρωποι όχι μόνο δεν βάζουν στο μάτι τα ξένα πράγματα, μα κι από τα δικά τους δίνουν σε όσους έχουν ανάγκη· οι πλεονέκτες δεν ησυχάζουν, ώσπου να αρπάξουν το βιός των άλλων και να το κάνουν δικό τους. Οι αληθινοί άνθρωποι δεν ανέχονται να δουν γυμνό τον πλησίον τους· οι πλεονέκτες, αν δεν τους γδύσουν όλους, δεν ικανοποιούνται· ή μάλλον, ούτε και τότε ικανοποιούνται.
Γι’ αυτό μπορεί κανείς πως είναι όχι θηρία, μα κι απ’ αυτά πολύ χειρότεροι. Τα θηρία, βλέπετε, όταν χορτάσουν απομακρύνονται από τα θύματά τους, ενώ οι πλεονέκτες δεν έχουν χορτασμό. Τα θηρία, άλλωστε είναι από τη φύση τους άγρια, ενώ οι πλεονέκτες μεταβάλλουν θεληματικά τη φυσική τους ημερότητα σε αγριότητα. Τα στόματά τους ξερνούν δηλητήριο, όπως τα στόματα των φαρμακερών φιδιών. Τα χέρια τους δεν κουράζονται να κάνουν κακό στους άλλους. Όσο για τον νου τους, αν μπορούσε κανείς να τον εξετάσει, θα τους ονόμαζε όχι μόνο θηρία, αλλά και δαίμονες· γιατί δεν κρύβουν μέσα τους παρά σκληρότητα και μοχθηρία για κάθε συνάνθρωπό τους. Οι δαίμονες μάλιστα, σχεδόν ποτέ δεν μπορούν να βλάψουν έναν άνθρωπο δίχως τη θέληση και τη συνεργασία του ιδίου, ενώ οι πλεονέκτες πάντα βλάπτουν το συνάνθρωπό τους χωρίς τη θέλησή του και παρά το γογγυσμό του. Όλους και όλα, ακόμα και την ψυχή τους, θυσιάζουν στο βωμό του κέρδους. Άλλο τίποτα δεν σκέφτονται, άλλο τίποτα δεν τους ενδιαφέρει, παρά μόνο το χρήμα. Ούτε την Ουράνια Βασιλεία ποθούν, ούτε την κόλαση φοβούνται, ούτε τους ανθρώπους ντρέπονται ούτε τον Θεό σέβονται. Τους νόμους τους καταπατούν, την τιμιότητα την περιγελούν, το Ευαγγέλιο το περιφρονούν, τη ζωή μετά τον θάνατο τη θεωρούν ανύπαρκτη.
Ώστε δεν υπάρχει, σοφέ μου πλεονέκτη, ζωή μετά τον θάνατο; Δεν υπάρχει ούτε κρίση ούτε απολογία ούτε ανταπόδοση; «Όχι», θα μου πεις, γιατί έτσι σε συμφέρει. Μήπως όμως δεν υπάρχει ούτε θάνατος; Μπορείς να τον αμφισβητήσεις κι αυτόν; Μολονότι πολύ θα το ήθελες, δεν μπορείς. Πάρε το απόφαση λοιπόν· ότι δεν θα αργήσεις να πεθάνεις. Βλέπεις τη μέλισσα; Σε όλη της τη ζωή εργάζεται φιλότιμα, παράγοντας το γλυκό και ωφέλιμο μέλι. Σε όλη της τη ζωή κάνει το καλό. Μόλις, όμως, κάνει το κακό, μόλις κεντρίσει άνθρωπο ή ζώο, πεθαίνει μαζί με το κεντρί της. Από τη μέλισσα μάθε να μη βλάπτεις τον πλησίον· γιατί εσύ ο ίδιος θα πεθάνεις πρώτος. Τον πλησίον θα τον βλάψεις και θα τον λυπήσεις πρόσκαιρα, εσύ όμως θα πεθάνεις για πάντα.
Τα χρήματα λέγονται χρήματα, επειδή χρησιμεύουν και χρησιμοποιούνται, όταν πρέπει, για την ικανοποίηση των βιοτικών αναγκών μας. Σκοπός μας, επομένως, δεν είναι να αποκτήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα, γιατί τότε ανατρέπεται η φυσιολογική τάξη και αντί να τα ορίζουμε, υποτασσόμαστε σε αυτά. Η συγκέντρωση πλούτου είναι υποδούλωση του λογικού ανθρώπου στην άλογη ύλη. Φανερώνει ακόμη απιστία στη Θεία πρόνοια, αλλά και μεγάλη ανοησία. Ναι, ανοησία. Ανόητος δεν είσαι, αφού όλα όσα με κάθε αθέμιτο μέσο αποκτάς, θα τα εγκαταλείψεις έπειτα από λίγο; «Μα θα μείνουν στα παιδιά μου», λες. Και τα παιδιά σου, όμως, θα εγκαταλείψουν τη γη ύστερα από σένα. Τι λέω; Ίσως και πριν από εσένα…
Η αλήθεια είναι ότι με τη συγκέντρωση πλούτου αποβλέπεις στην ικανοποίηση δύο φοβερών παθών σου, της κενοδοξίας και της φιληδονίας. Καμαρώνεις για τα μέγαρά σου, τα αμάξια σου, τους υπηρέτες σου· ευχαριστιέσαι προκαλώντας τον θαυμασμό και τη ζήλεια των άλλων· παραδίνεσαι στις αισχρές επιθυμίες· κυλιέσαι στη λάσπη της κραιπάλης και της ακολασίας. Να γιατί είσαι πλεονέκτης, να γιατί θέλεις να αρπάζεις το βιος των άλλων. Για να ικανοποιείς τα πάθη σου, δεν διστάζεις να πετάς στο δρόμο και να ρίχνεις σε συμφορές τους αδελφούς σου, τα μέλη του Χριστού, περιφρονώντας με αυτόν τον τρόπο τον ίδιο τον Χριστό.
Είτε το πιστεύεις είτε όχι, η αιώνια κόλαση σε περιμένει, αν δεν μετανοήσεις και δεν διορθωθείς. Γιατί ο δίκαιος Θεός, που «θα πληρώσει τον καθένα κατά τα έργα του» (Ρωμ. 2, 6), δε θα αφήσει ατιμώρητη τη διπλή σου παρανομία, τόσο δηλαδή την άδικη συνάθροιση, όσο και την κακή χρήση του πλούτου. «Ο θυμός και η οργή του Θεού» γράφει ο Απόστολος Παύλος, «περιμένουν όσους υπηρετούν την αδικία» (Ρωμ.2, 8). Και πώς να μην προκαλέσεις την οργή του Θεού, όταν από τη μια σκορπάς τα λεφτά σου στις πόρνες κι από την άλλη αδιαφορείς για τους φτωχούς; Κι αν ακόμα όσα σπαταλάς τα κέρδιζες με τον τίμιο κόπο σου, θα αμάρτανες βαριά αγοράζοντας με αυτά την ασέλγεια. Ε, αναλογίσου πόσο αμαρτάνεις τώρα, που την αγοράζεις με άνομα κέρδη.
Για να αποφύγεις, λοιπόν, τη δίκαιη καταδίκη από τον αδέκαστο Κριτή, πάψε να πλουτίζεις αθέμιτα, αδικώντας τους συνανθρώπους σου. Στη ζωή αυτή έχεις τη δύναμη του χρήματος, την προστασία των αρχόντων, την εύνοια των δικαστών. Στην άλλη ζωή, όμως, τι θα έχεις; Εκεί θα σε ακολουθούν μόνο οι αμαρτωλές πράξεις σου και οι στεναγμοί των αδικημένων, που φτάνουν ως τον υπερουράνιο θρόνο του Θεού και προκαλούν την ευσπλαχνία Του.Μακάρι να γνωρίσεις κι εσύ την ανείκαστη θεία ευσπλαχνία με την έγκαιρη μετάνοιά σου.

(Πηγή: “Θέματα ζωής, Από τις ομιλίες του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου”, τόμος Β΄, εκδόσεις Ιεράς Μονής Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2010, σελ. 51-63)

Δευτέρα 6 Νοεμβρίου 2017

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ: Φοβάσαι να υπερασπιστείς το πιστεύω σου;

ΝΕ.Ο.Σ - Γ.Ο.Χ.

Ὁμιλία στὴν Η΄ Πανελλήνια Συνάντηση τοῦ Νε.Ο.Σ.
Πολιτιστικὸ Κέντρο «Καμίνι», Γαλάτσι, 22-10/4-11-2017

pKallinikos
Ἱερομ. π. Καλλινίκου Ηλιοπούλου

Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Αττικής και Βοιωτίας κ. Χρυσόστομε, Πρόεδρε της Συνοδικής Επιτροπής Νεότητος,

Θεοφιλέστατε Επίσκοπε Γαρδικίου κ. Κλήμεντα, Πρόεδρε της Συντονιστικής Επιτροπής του Νεανικού Ορθοδόξου Συνδέσμου της Εκκλησίας μας,

Σεβαστοί Πατέρες,
Προσφιλείς και αγαπητοί μας νέοι και νέες, πιστά τέκνα της Μαρτυρικής μας Εκκλησίας·
Ο Θρησκευτικός εκφοβισμός, με την ορθή ελληνική απόδοση, ή και bullying με τον διεθνή όρο, είναι το θέμα της φετινής Πανελλήνιας Συνάξεως του Νεανικού Ορθοδόξου Συνδέσμου της Εκκλησίας μας. Ένα θέμα το οποίο απασχολεί σήμερα πολύ την Εκπαίδευση, την Ιατρική, αλλά και την κοινωνία ευρύτερα, και ιδιαίτερα τον σύγχρονο νέο, ο οποίος πολλές φορές χλευάζεται, εμπαίζεται και γίνεται αντικείμενο εκφοβισμού, όταν θέλει και προσπαθεί στη ζωή του να υπερασπίζεται την πίστη του, την αλήθεια, τον χριστιανικό τρόπο ζωής και το γνήσιο εκκλησιαστικό βίωμα, μέσα στην σύγχρονη λαίλαπα και στο αντιχριστιανικό πνεύμα της κοινωνίας που ζούμε· ο Χριστιανός νέος, ο οποίος όχι μόνο σημειώνει με βαθειά πίστη το σημείo του Τιμίου Σταυρού επάνω του, δηλαδή  κάνει απλά το Σταυρό του, αλλά και σηκώνει συνειδητά και εθελούσια τον δικό του Σταυρό· ο νέος ο οποίος ακούει και δέχεται την πρόσκληση του Κυρίου: «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν Σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι», μέσα στο αντισταυρικό πνεύμα της σύγχρονης κοινωνίας της αμφισβήτησης και του αθεϊσμού.
 
Πριν εισέλθουμε συγκεκριμένα στην έννοια του θρησκευτικού εκφοβισμού, την οποία συν Θεώ θα αναπτύξουμε, θα αναφερθούμε σύντομα στην γενική έννοια του εκφοβισμού, του bullying.

Ο εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας, που έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια σε πολλές χώρες παγκοσμίως. Ορίζεται ως η πρόκληση φόβου και η χρήση βίας μεταξύ συνήθως συμμαθητών ή συμφοιτητών, αλλά και εν γένει συνομιλήκων παιδιών και νέων, με σκοπό να προκληθεί πόνος, αναστάτωση. Σκοπός της άσκησης εκφοβισμού είναι η επιβολή και η πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου στό άτομο (ή στην ομάδα ατόμων) που τον υφίσταται.

Ο εκφοβισμός έχει διάφορες μορφές· εμφανίζεται είτε με  την μορφή του λεκτικού εκφοβισμού, δηλαδή κοροϊδίες, διακρίσεις, ειρωνείες, σεξουαλικά σχόλια κτλ., είτε με την μορφή του κοινωνικού εκφοβισμού, δηλαδή διάδοση φημών, συκοφαντιών, απομόνωση από το σύνολο και την ομάδα, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων κτλ., είτε και με την μορφή σωματικού εκφοβισμού που είναι και ο χειρότερος, δηλαδή χτυπήματα, κλωτσιές, σπρωξίματα και εν γένει άσκηση σωματικής βίας· ακόμη, υφίσταται και με την μορφή του ηλεκτρονικού εκφοβισμού, δηλαδή τον εκβιασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στην ηλεκτρονική αλληλογραφία με απειλητικά και υβριστικά μηνύματα.

Οι μορφές αυτές βίας και εκφοβισμού μπορούν επίσης να κατηγοριοποιηθούν σε ενδοσχολικές, εξωσχολικές, ενδο-οικογενειακές, πολιτικές, διαφυλικές, διαφυλετικές, σωματικές, λεκτικές και μη λεκτικές, και εκδηλώνονται -όπως είπαμε- με σωματικές συγκρούσεις, απειλές, πειράγματα, διάφορα απρεπή παρατσούκλια, διάδοση συκοφαντικών φημών, απολεισμό από το κοινωνικό περιβάλλον, κλοπές, βανδαλισμούς, σκόπιμη σεξουαλική παρενόχληση και ηλεκτρονικό εκφοβισμό.

Όσον αφορά το ποσοστό εκδήλωσης του φαινομένου, θα εκπλαγούμε! Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης της Εταιρείας ψυχοκοινωνικής υγείας του Παιδιού και του Εφήβου, σε συνεργασία με την Παιδαγωγική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το 25 % των μαθητών έχει αποτελέσει αντικείμενο εκφοβισμού, συνήθως εντός του σχολικού περιβάλλοντος, με συχνότητα δύο ως τρεις φορές το μήνα. Δεν πρόκειται όμως για μία απλή διαμάχη μεταξύ συμμαθητών που χρειάζεται επίλυση, αλλά αν προσεγγίσουμε το θέμα υπό το πρίσμα της Ψυχολογίας θα δούμε τελικά, ότι πρόκειται για διαφορά ισχύος ανάμεσα σ΄αυτούς που ασκούν τον εκφοβισμό και σ΄αυτούς που τον υφίστανται. Η δύναμη και η υπεροχή υπάρχει στον δράστη, ο οποίος δείχνει απέχθεια και περιφρόνηση και πιστεύει ότι κάνει επίδειξη ισχύος, όπως λέμε απλά, και νομίζει ότι έτσι γίνεται πιο σημαντικός.

Και αν θέλετε, ας αναφερθούμε στους λόγους και τις αιτίες του σχολικού κυρίως εκφοβισμού. Είναι ουκ ολίγοι: ελλειπής καλλιέργεια και μόρφωση, βίαιη στάση των γονιών προς τα παιδιά, επιρροή των μέσων μαζικής ενημέρωσης  με ακατάλληλες ταινίες βίας από τηλεόραση και διαδίκτυο, αδυναμία αληθινής επικοινωνίας, ανεπάρκεια κοινωνικού περιβάλλοντος, καταπιεστικό και άδικο σχολείο, ρατσισμός, προβλήματα εφηβείας και σωβινισμός. Υπάρχουν όμως και βαθύτεροι λόγοι και αιτίες, όπως π.χ όταν ένα παιδί ή νέος έχει υποστεί εκφοβισμό, τότε προσπαθεί σε μεγαλύτερη ηλικία να προκαλέσει κι ο ίδιος αυτό,εκφοβίζοντας τους άλλους για να εκτονώσει το θυμό του, να φύγει από την αφάνεια και να γίνει πιο δημοφιλής και τέλος να προσπαθήσει να ενταχθεί σε κάποια ομάδα του κοινωνικού συνόλου.

Ο εκφοβισμός, όπως είδαμε παραπάνω,παρατηρείται κυρίως μέσα στο σχολικό περιβάλλον. Πολλά και αυξανόμενα είναι τα παραδείγματα των παιδιών που παραπονιούνται στους γονείς τους ότι είναι θύματα εκφοβισμού, όχι μόνο σωματικού, δηλαδή άσκηση βίας με ξυλοδαρμό, αλλά κυρίως λεκτικού και ηλεκτρονικού, που είναι και οι χειρότερες μορφές τα τελευταία έτη και αυξάνονται ραγδαία. Να αναλογισθούμε μάλιστα, ότι ορίστηκε και μία ημέρα μέσα στο χρόνο, η 6η Μαρτίου, ως Παγκόσμια ημέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού. Συχνά τα παιδιά που βιώνουν το bullying ζητούν απεγνωσμένα και άμεσα  από τους γονείς να αλλάξουν σχολείο.

Ο εκφοβισμός παρατηρείται συνήθως μεταξύ δύο προσώπων ή και περισσοτέρων. Το θύμα είναι το πρόσωπο που δέχεται τον εκφοβισμό και είναι ένας, ο θύτης ή ο δράστης είναι αυτός που κάνει τον εκφοβισμό και συνήθως είναι ένας, αλλά μπορεί και περισσότεροι. Υπάρχουν όμως και τα παιδιά παρατηρητές, αυτοί οι οποίοι δεν εκφοβίζουν, αλλά συμμετέχουν με την άκριτη και αμέτοχη στάση τους σε αυτό το έγκλημα, που απειλεί σήμερα τόσο την κοινωνία.

Ας δούμε όμως τα κύρια χαρακτηριστικά και κυρίως το σωματικό και ψυχολογικό προφίλ του δράστη του εκφοβισμού, του θύτη. Συνήθως είναι άτομο γεροδεμένο, με καλή και αυξημένη σωματική διάπλαση, προέρχεται από οικογένεια διαλυμένη ή με πολλά προβλήματα και δυσκολίες, δεν έχει επίβλεψη και έλεγχο από τους γονείς στην καθημερινότητά του. Πρόκειται επίσης γενικά για άτομα που έχουν χαμηλή αυτοκεκτίμηση, μη αναγνωρίζοντας τα θετικά στοιχεία της προσωπικότητάς τους και τέλος δεν έχουν καλή κοινωνική συμπεριφορά, με αποτέλεσμα να κάνουν ομάδες και φατρίες μεταξύ τους παραμελώντας τα υπόλοιπα παιδιά. Αυτά είναι τα βασικά χαρακτηριστικά που συνιστούν το προφίλ του δράστη.

Κι όσον αφορά το πρόσωπο και την ψυχολογική σύνθεση του θύματος, που δέχεται επιθετικές συμπεριφορές και γίνεται αντικείμενο εκφοβισμού, είναι πολλές οι αιτίες που το οδηγούν σε αυτό το αδιέξοδο. Κυρίως είναι άτομα μικροκαμωμένα και παθητικά, που ίσως έχουν κάποια «κακή» εξωτερική εμφάνιση, κάποια μειονεξία ή και αναπηρία, είναι χαμηλών τόνων, έχουν συνήθως χαμηλή αυτοεκτίμηση και δεν υπερασπίζονται τον εαυτό τους, δεν αντιδρούν στον εκφοβισμό του δράστη, αλλά υπομένουν σιωπηλά χωρίς ουσιαστική αντίσταση· τα περισσότερα θύματα ανήκουν συνήθως σε κάποιες μειονότητες είτε θρησκευτικές, είτε εθνικές, είτε πολιτικές, είτε κοινωνικές.

Οι συνέπειες είναι ολέθριες στα παιδιά που δέχονται τον εκφοβισμό, τα θύματα: άγχος, κατάθλιψη, τάσεις αυτοκτονίας, έλλειψη σωματικής και ψυχικής υγείας (πονοκέφαλοι, ημικρανίες κτλ.), μείωση της σχολικής απόδοσης στα μαθήματα, βία, εθισμός σε κακές συνήθειες, όπως π.χ αλκοολισμός και ναρκωτικά. Τα παιδιά αυτά χάνουν την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και σε κάθε συνάνθρωπο, κλείνονται στον εαυτό τους ζώντας στην απομόνωση και στη σιωπή, καταδικάζοντας την εξέλιξή τους  και τέλος εκφράζουν την ανησυχία τους ή τη δυσαρέσκειά τους για διάφορα σωματικά ενοχλήματα, τα οποία συμβαίνουν στο περιβάλλον τους ή και ευρύτερα, φοβούμενα και τα ίδια για τη σωματική τους ακεραιότητα.
 
Πότε θα πρέπει οι γονείς να αρχίσουν να ανησυχούν; Κάνω αυτή την ερώτηση και απαντώ, διότι ανάμεσα μας, στα μέλη δηλαδή του Νεανικού Ορθοδόξου Συνδέσμου, έχουμε και πολλούς νέους γονείς· όταν βεβαίως δούν κάποια από τα συμπτώματα στα παιδιά τους, αν και η πρόληψη για αποφυγή τέτοιων φαινομένων μέσα από τη σωστή καθοδήγηση και στήριξη στο οικογενειακό περιβάλλον, πρέπει να αρχίσει πολύ νωρίτερα, θα τολμούσα να πώ όταν το παιδί ξεκινάει να κάνει τα πρώτα του βήματα έξω από την οικογένεια, δηλαδή στο σχολείο, στο φροντιστήριο, στις διάφορες δραστηριότητες κτλ. Για παράδειγμα, όταν βλέπουν το παιδί τους να πηγαίνει με προθυμία στο σχολείο, αλλά να επιστρέφει φοβισμένο, όταν βλέπουν το παιδί να αρχίζει να απομονώνεται στον εαυτό του, να σιωπά και γενικά να μη συμμετέχει σε δραστηριότητες με φίλους· όταν το παιδί ζητάει από τους γονείς να το συνοδεύουν στο σχολείο, όταν βλέπουν στο σώμα του ανεξήγητα σημάδια ή χτυπήματα, όταν αρχίσει να πέφτει η σχολική απόδοση και γενικά όταν βλέπουν το παιδί τους να αλλάζει συμπεριφορά και να φοβάται να μιλήσει γι’ αυτό που του συμβαίνει, τότε είναι σχεδόν βέβαιο ότι υφίσταται κάποιας μορφής εκφοβισμό. Τα παιδιά που δέχονται τον εκφοβισμό χρειάζονται πνευματική και ψυχική υποστήριξη μέσα από την οικογένεια, την Εκκλησία και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.

Περισσότερο όμως έχουν ανάγκη οι δράστες, αυτοί οι οποίοι ασκούν τον εκφοβισμό, οι οποίοι χρειάζονται πραγματικά βοήθεια από κάποιον ειδικό, ακόμη και υπεύθυνο ψυχικής υγείας, διαφορετικά άν δεν διορθωθούν έγκαιρα θα έχουν πλέον μετά την ενηλικίωσή τους προβλήματα με το νόμο. Κι όσοι συνεχίζουν αυτή την συμπεριφορά ως μεγαλύτεροι-ενήλικες, εμφανίζουν κι άλλες διαταραχές αντικοινωνικής συμπεριφοράς, αλκοολισμό, ναρκωτικά, ψυχολογικές και ψυχιατρικές διαταραχές κτλ. Έρευνες αναφέρουν ότι το 60%  των ατόμων μέχρι την ηλικία των 24 ετών, που ασκούσαν εκφοβισμό στην παιδική ηλικία, έχουν τουλάχιστον μία ποινική καταδίκη.

Η συνδρομή της Εκκλησίας και ιδιαιτέρως του Πνευματικού Πατρός, ως του πραγματικού ψυχοθεραπευτή, είναι αναντικατάστατη και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις.Το θέμα της πνευματικής αγωγής και στηρίξεως δραστών και θυμάτων είναι πολύ σοβαρό γι΄αυτό και χρειάζεται από πολύ νωρίς, από την νηπιακή για να μην πώ από την βρεφική ηλικία η πνευματική ανατροφή των παιδιών «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου» (Εφεσ. 6,4) όπως αναφέρει ο Απόστολος των Εθνών Παύλος, έτσι ώστε όταν τα παιδιά εισέλθουν στην δύσκολη ηλικία της εφηβείας, να μην επηρεαστούν από τέτοιες δύσκολες καταστάσεις, είτε να γίνουν θύματα, είτε δράστες. Αλλά ακόμα κι αν επηρεαστούν από τον εκφοβισμό και τις συνέπειές του, η πνευματική και ψυχική στήριξη του Πνευματικού, ο οποίος πέρα από τις θεολογικές και κοινωνικές γνώσεις θα έχει και τον θείο φωτισμο, θα τα οδηγήσει έξω από αυτόν τον λαβύρινθο του εκφοβισμού.

Το γεγονός ότι το 2012, δηλαδή πριν πέντε χρόνια, ιδρύθηκε το Εθνικό Παρατηρητήριο κατά της Βίας, το γεγονός ότι στην Λεωφόρο Μεσογείων λειτουργεί τηλεφωνικό κέντρο κατά της βίας, που μπορούν να απευθύνονται μαθητές για να καταγγείλουν περιστατικά ενδοσχολικής ή και ενδο-οικογενειακής βίας, το γεγονός ότι τα θέματα του σχολικού εκφοβισμού εντάχθηκαν στο πρόγραμμα του «Κοινωνικού Σχολείου», που εφαρμόζεται πανελλαδικά  και τέλος το γεγονός ότι το Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας κάνει επισκέψεις σε σχολεία της χώρας, όπου παρουσιάζονται προγράμματα κατά της ενδοσχολικής βίας, δείχνουν ότι σήμερα ο εκφοβισμός στην Ελλάδα και κυρίως ο ενδοσχολικός, αυξάνεται ραγδαία. Σύμφωνα με τελευταία έρευνα για την παιδική και νεανική βία που διεξήχθη μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων, και συγκεκριμένα από 12.319 τηλεφωνήματα στην Αττική σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1006 γονεών με παιδιά ηλικίας 10-17 ετών, το ποσοστό όπου το σχολείο θεωρείται τόπος εμπειριών βίας αποδείχθηκε ότι ανέρχεται στο 58% των ερωτηθέντων.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Εθνική Ακαδημία των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής είχε αποφανθεί ότι στο μέλλον οι νέοι θα έρθουν αντιμέτωποι πέρα από τις διάφορες μάστιγες των ναρκωτικών, του αλκοολισμού, του πανσεξουαλισμού κτλ., με ένα σοβαρότατο πρόβλημα, το bullying. Στην Ευρώπη, και σε επίπεδο κρατών και σε συλλογικό επίπεδο, καταβάλλονται προσπάθειες για την αντιμετώπιση του επικινδύνου αυτού φαινομένου, με έμφαση στην προστασία των νέων από κάθε μορφή βίας και την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας, της ευημερίας και της κοινωνικής συνοχής, με ανάληψη δράσεων που περιλαμβάνουν λήψη προληπτικών μέτρων, αλλά και στήριξη των θυμάτων και των ομάδων υψηλού κινδύνου.

Τελειώνοντας το πρώτο μέρος της παρούσης εισηγήσεως, θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθώ και σε ορισμένα παραδείγματα των θυμάτων του εκφοβισμού και κυρίως του ενδοσχολικού. Αλησμόνητος θα παραμείνει ο 11χρονος Άλεξ από τη Βέροια, όπου κυριολεκτικά όλη η Ελλάδα πάγωσε πριν έντεκα χρόνια, το 2006, όταν ξεδιπλώθηκε η υπόθεση: μία ομάδα παιδιών που τον πείραζαν, τον κορόϊδευαν και τον απειλούσαν, την ημέρα της εξαφάνισής του τον χτύπησαν, τον έσπρωξαν και τελικά τον σκότωσαν.Αλλά κι ο Βαγγέλης Γιακουμάκης, ο οποίος το 2015, πριν δύο χρόνια, οδηγήθηκε στην αυτοκτονία λόγω του εκφοβισμού και των βασανιστηρίων που υπέστη, όπως προέκυψε από τις έρευνες της Αστυνομίας, από τους συμφοιτητές του μέσα στη Γαλακτοκομική Σχολή των Ιωαννίνων. Επίσης το περιστατικό του ίδιου έτους 2015 στο χωριό Πλαγιάς στο Πλωμάρι της Λέσβου, όπου μαθητές της Στ΄ Δημοτικού υποχρέωσαν μαθητή εννέα χρονών να κρεμαστεί στην μπασκέτα του Σχολείου, με αποτέλεσμα να πέσει και να καταλήξει με κατάγματα στα χέρια του.

Αλλά και τρία περιστατικά πιο πρόσφατα: Το 2016 στα Ιωάννινα ένα ανήλικο κοριτσάκι μόλις οκτώ ετών οδηγήθηκε να κάνει πλαστική επέμβαση στα αυτιά στο νοσοκομείο των Ιωαννίνων, επειδή ένας μαθητής μεγαλύτερης τάξης της ασκούσε εκφοβισμό για τα πεταχτά αυτιά της. Αναφέρει χαρακτηριστικά η γνωμάτευση, η οποία και δημοσιεύτηκε: «Το κορίτσι χειρουργήθηκε στις 17-01-2016 στην ΩΡΛ κλινική του νοσοκομείου Χατζηκώστα λόγω αφεστώτων ώτων (αυτιών που προεξήχαν). Το χειρουργείο πραγματοποιήθηκε λόγω της μεγάλης ψυχολογικής πίεσης που δεχόταν το παιδί από τους συμμαθητές του στο σχολείο, εξ αιτίας της δυσμορφίας των πτερυγίων της». Στην Κρήτη πέντε νεαροί ξυλοκόπησαν άγρια ένα 15χρονο μαθητή σε χωριό του νησιού, ύστερα από ένα επεισόδιο με συνομήλικούς του στο ποδόσφαιρο, με αποτέλεσμα το παιδί να οδηγηθεί άμεσα στο νοσοκομείο κι ο πατέρας του να καταγγείλει το περιστατικό στην Αστυνομία. Τέλος στη Σύρο σε μία από τις περιβόητες πενθήμερες σχολικές εκδρομές, συγκεκριμένα του ΕΠΑΛ Πατρών, μία ομάδα είκοσι μαθητών εισέβαλαν στο δωμάτιο του ενός συμμαθητή-θύματος, τον αναισθητοποίησαν με στάχτη στο ποτό και τον φωτογράφισαν ημίγυμνο, περιγελώντας τον, τραβώντας συνάμα βίντεο και φωτογραφίες, απειλώντας τον ότι θα τις δημοσιοποιήσουν. Οι γονείς του μαθητή ζήτησαν την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων με ένδικα μέσα. Και πόσα ακόμα περιστατικά, άλλα εκ των οποίων έρχονται στο φως της δημοσιότητας κι άλλα όχι!

Πάντως, η διαπίστωση είναι ότι ο εκφοβισμός τα τελευταία χρόνια συνεχώς αυξάνεται με πολλές δυστυχώς αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία γενικότερα.
 

***

Αφού λοιπόν συν Θεώ προσεγγίσαμε την γενική έννοια του εκφοβισμού, τώρα θα προσπαθήσουμενα εισέλθουμε στην έννοια του θρησκευτικού εκφοβισμού, για να βρούμε τα βαθύτερα αίτια, αλλά και τον τρόπο αντιμετώπισης αυτού του μεγάλου σύγχρονου προβλήματος, που έχει επιβάλλει η Νέα Τάξη Πραγμάτων της υποτιθέμενης ελευθερίας και των ισοτίμων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στο κατώφλι του 21ου αιώνος.

Πρωτίστως θα πρέπει να δούμε την έννοια του φόβου στην Αγία Γραφή. Αναφέρει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος στην Α΄ Καθολική του Επιστολή ότι «ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τόν φόβον...» (Α΄ Ιωαν. 4. 19). Η έννοια της αγάπης είναι κάτι εκ διαμέτρου αντίθετο με τον φόβο. Ο ίδιος ο Κύριος, ο Πλάστης και Δημιουργός, η Εσταυρωμένη Αγάπη, σέβεται το αυτεξούσιο και την ελευθερία του πλασματός του, προσκαλώντας τον άνθρωπο να έρθει κοντά Του οικειοθελώς χωρίς πιέσεις, τρομοκρατία και φόβους. Αυτό το ήθος της Αγάπης και της Ελευθερίας είναι εκείνο, το οποίο αναδεικνύει τελικά την Ορθόδοξη Εκκλησία ως τον χώρο της γνήσιας αποκάλυψης, αλλά και της μεταμόρφωσης του ανθρώπου από άβουλο, εξαρτώμενο και εκφοβούμενο όν, σε αληθινό, ελεύθερο και ανεξάρτητο εν Χριστώ άνθρωπο.

Δεν πρέπει να λησμονούμε το γεγονός, ότι η έννοια του κακού που έχει ως παρελκόμενο τον φόβο κι όλα τα σχετικά, δεν δημιουργήθηκε ως οντότητα από τον Θεό, αλλά μετά την πτώση των Πρωτοπλάστων εισήλθε το κακό, ο φόβος, η αμαρτία στον κόσμο, κι όσο ο άνθρωπος συνέχιζε να απομακρύνεται από το δρόμο του Νόμου του Θεού τόσο το κακό επικρατούσε κι ο άνθρωπος γινόταν έρμαιο της αμαρτίας και των φόβων του. Αυτό το κακό κι ο φόβος πλέον καταργείται δια της Ενανθρωπήσεως του Σωτήρος Χριστού και ιδιαιτέρως δια του Σταυρού και της Αναστάσεώς Του. Ο άνθρωπος πλέον ελεύθερος εν Χριστώ αγωνίζεται μέσα από τον δρόμο της αγάπης να εκβάλλει έξω τελείως τον φόβο, τον εκφοβισμό και όλες τις συνέπειές του.

Δεν πρέπει να λησμονούμε το γεγονός ότι η έννοια του φόβου, που αναφέρεται κάποιες φορές στην Αγία Γραφή ή στους Πατέρες, ότι ο άνθρωπος πρέπει να έχει φόβο Θεού, ερμηνεύεται ορθοδόξως με την έννοια του σεβασμού προς τον Θεό, κι όχι με την δικανική έννοια που δίνουν οι διάφοροι θεολόγοι της Δύσεως, με αποτέλεσμα να είναι από παλαιά η Δύση εμποτισμένη με την έννοια ενός Θεού τιμωρού και άτεγκτου έναντι των αμαρτωλών ανθρώπων, που «προσβάλλουν την θεία δικαιοσύνη».

Η αληθινή όμως εν Χριστώ έννοια του φόβου είναι ο σεβασμός και η υπακοή στο θέλημα του Θεού, που οδηγεί στην μόνη οδό προς την σωτηρία μας. Άρα Ορθοδοξία και εκφοβισμός είναι δύο έννοιες εκ διαμέτρου αντίθετες. Δεν νοείται Ορθόδοξος Χριστιανός, ο οποίος να ασκεί εκφοβισμό, να είναι δράστης του bullying. Ο ίδιος ο Θεός σέβεται το πλάσμα του, όσο διαφορετικό και να είναι από τα άλλα, διότι καλεί και αυτό στη σωτηρία, το θεωρεί πιθανό πρόβατο της λογικής Του ποίμνης, για το οποίο έχυσε το Πανάγιο Αίμα Του στο Σταυρό. Εδώ λοιπόν έρχεται η Εκκλησία μας να δώσει την απάντηση σε όσους σήμερα μας αποκαλούν οπισθοδρομικούς, γραφικούς ή και συντηρητικούς, ότι σεβόμαστε κάθε άνθρωπο ανεξαρτήτως φύλου, κοινωνικής θέσεως, εθνικότητος, θρησκεύματος κτλ.

Παράλληλα όμως, τίθεται και το ζήτημα, στο οποίο μπορεί να πλανηθεί εκ δεξιών ο Χριστιανός νέος και να ασκεί θρησκευτικό εκφοβισμό σε συμμαθητές ή συμφοιτητές του, που είναι άλλης θρησκείας, κυρίως μουσουλμάνοι (σήμερα μάλιστα που τόσο μαστίζεται η ανθρωπότητα απο το κατασκεύασμα του διαβόλου που ονομάζεται Ισλάμ, Ιερός Πόλεμος και τζιχαντιστές), ή σε συναδέλφους του που δηλώνουν άθρησκοι, που ακολουθούν το Νέο Ημερολόγιο και την Παναίρεση του Οικουμενισμού, αλλά και λίγο παραπέρα σε νέους και νέες που δηλώνουν πλέον ελεύθερα, χωρίς ντροπή, ομοφυλόφιλοι, ύστερα δυστυχώς από τα δύο αυτά επάρατα νομοσχέδια, τα οποία ψήφισε η Βουλή των Ελλήνων «Περί της ελεύθερης συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών» και «Περί της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας του φύλου».

Εδώ ο Χριστιανός νέος πρέπει να δείξει την πνευματικότητά του και αυτό το ελεύθερο ήθος της αγάπης και να βλέπει τον κάθε άνθρωπο, ό,τι κι αν δηλώνει πως είναι, με κατανόηση και συγχωρητικότητα κι όχι με φόβο και βία, δείχνοντας ότι η Εκκλησία είναι ο χώρος που μπορεί να μεταμορφώσει τον άνθρωπο με τη Θεία Χάρη, εφόσον φυσικά υπάρξει αληθινή μετάνοια, να διορθώσει τα σφάλματα, τις αδυναμίες,και να τον θεραπεύσει από κάθε αρρωστημένη ψυχική κατάσταση. Την αμαρτία και το πάθος αποστρεφόμαστε, όχι τον αμαρτωλό, ο οποίος είναι ο μεγάλος ασθενής και το θύμα το πονηρού διαβόλου! Ο κάθε αληθινός Χριστιανός, όπως και ο σύγχρονος Χριστιανός νέος, οφείλει να είναι «το φώς και το αλάτι» που αναφέρει ο Κύριος, όσο μπορεί, κατά το μέτρο των πνευματικών του δυνατοτήτων, για να μπορεί να φέρει τον συμμαθητή του, τον φίλο του, τον συμφοιτητή του, τον συνεργάτη του στο Θεραπευτήριο, που είναι η Εκκλησία, και με τη βοήθεια έμπειρου πνευματικού Πατρός να τον βοηθήσει στην πνευματική του θεραπεία.

Αυτά όσον αφορά κάποιους από τους Χριστιανούς νέους ή νεές, που νομίζουν ότι είναι με το Χριστό, ότι έχουν εξασφαλίσει το εισιτήριο για τον Παράδεισο και ότι αυτό τους δίνει το δικαίωμα να ασκούν θρησκευτικό εκφοβισμό έναντι άλλων.

Όσον αφορά όμως τον Χριστιανό νέο και τη χριστιανή νέα που καθημερινά γίνονται θύματα θρησκευτικού εκφοβισμού, έχουμε να πούμε κάποια ουσιαστικά πράγματα. Έχει διαμορφωθεί η αντίληψη ότι ο Χριστιανός νέος φοβάται να υπερασπιστεί τα πιστεύω του, φοβάται να μιλήσει για την πίστη του. Γιατί; Ποιοί είναι οι λόγοι που τον οδηγούν στο να αποκρύπτει συνήθως την χριστιανική του ταυτότητα; Ποιοί είναι οι λόγοι που τον οδηγούν να μην αναφέρει π.χ. σε περίοδο Σαρακοστής σε μία παρέα φίλων, ότι νηστεύει; Αλλά και να δούμε ποιές είναι οι λύσεις, όπως και ο καθοριστικός ρόλος της Εκκλησίας, σ΄ αυτό το μεγάλο και ευαίσθητο θέμα.

Ο Χριστιανός νέος πρέπει κατ’ αρχήν να έχει πάντοτε κατά νουν το λόγο του Χριστού μας προς τους Αγίους Αποστόλους, λίγο πριν την προδοσία στον κήπο της Γεσθημανής: «εἰ ὁ κόσμος ὑμᾶςμισεῖ, γινώσκετεὅτιἐμέπρῶτονὑμῶνμεμίσηκεν, εἰἐκτοῦ κόσμου ἦτε, ὁ κόσμος ἄν τό ἴδιον ἐφίλει, ὅτι δέ ἐκ τοῦ κόσμου οὐκ ἐστέ, ἀλλ’ ἐγώ ἐξελεξάμην ὑμᾶς ἐκ τοῦ κόσμου, διά τοῦτο μισεῖ ὑμᾶς ὁ κόσμος» (Ιωαν. 15. 18-19) , αλλά και τον άλλο λόγο Του: «ἰδού ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων» (Ματθ. 10, 16). Αν λοιπόν το αδιάψευστο στόμα του Κυρίου μας έχει προειδοποιήσει αυτά, τότε εμείς ως παιδιά Του πρέπει να είμαστε έτοιμοι πνευματικά να δεχθούμε οποιονδήποτε θρησκευτικό εκφοβισμό για την Αγάπη Του. Ας αναλογιστούμε, ότι η τέλεια Αγάπη του Θεού, Τον οδήγησε στην θυσία, στους κολαφισμούς, στους εμπαιγμούς, στα ραπίσματα, στον ακάνθινο στέφανο, στους εμπτυσμούς και τέλος στον Σταυρό, που θεωρείτο για την τότε εποχή ο πιο ατιμωτικός, αλλά και επώδυνος θάνατος. Παρ’ όλ’ αυτά ο Κύριος υπέμεινε τα πάντα για την σωτηρία μας.

Άρα, ας ακούσει ο κάθενας μας την φωνή του Κυρίου από το Σταυρό: «Εγώ παιδιά μου σταυρώθηκα για εσάς, εσείς τι κάνετε για μένα;», και ας θέσει ερωτήματα στον εαυτό του. Αυτοί οι λόγοι του Χριστού μας επαληθεύονται απόλυτα στο αναρίθμητο πλήθος των Μαρτύρων, είτε των πρώτων χριστιανικών αιώνων είτε των Νεομαρτύρων επί Τουρκοκρατίας, που έχυσαν το αίμα τους για την αγάπη του Χριστού, μη δειλιάζοντας στον θρησκευτικό εκφοβισμό των τυράννων, είτε λεγόντουσαν Νέρωνες, είτε Διοκλητιανοί, είτε Οθωμανοί, είτε Αθεϊστές και Κομμουνιστές, είτε ακόμα και Οικουμενιστές κτλ. Γιατί οι Άγιοι Μάρτυρες ζούσαν από την επίγεια ζωή την Βασιλεία του Θεού μέσα τους, είχαν εκβάλλει έξω από το είναι τους κάθε φόβο για το θάνατο, για το μαρτύριο, για τον θρησκευτικό εκφοβισμό.

Αλλά κι όλοι οι Χριστιανοί, τα ζωντανά μέλη της Εκκλησίας, που ζούσαν, ζούν και θα ζούν αυτό το καθημερινό Μαρτύριο της Συνειδήσεως, μέσῳ και του θρησκευτικού εκφοβισμού, ένεκα της δικαιοσύνης, που αναφέρει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος (Ματθ. 5, 10), κι αυτοί λοιπόν για την Εκκλησία θεωρούνται εν δυνάμει Μάρτυρες, αλλά υπομένουν αυτόν το θρησκευτικό εκφοβισμό, χωρίς να εκφοβίζονται, ζώντας ελεύθεροι.

Βεβαίως κι ένας οποιοσδήποτε ιδεολόγος μπορεί να οδηγηθεί σε μαρτύρια ή ακόμα και στον θάνατο, πιστεύοντας στην δική του ιδεολογία, φιλοσοφία και θρησκεία, όμως ο Χριστιανός δεν υπολογίζει το Μαρτύριο και τον θάνατο, γιατί ήδη από την πρόσκαιρη ζωή βιώνει την μέλλουσα. Κι υπάρχει και μία μεγάλη διαφορά: αν το θύμα οποιουδήποτε ιδεολογικού εκφοβισμού ελευθερωθεί πριν το θάνατο ή το μαρτύριο, θα σπεύσει να ανταποδώσει το κακό στον δράστη, σε αυτόν που τον οδήγησε στο μαρτύριο, και θα τρέξει να γλυτώσει φοβούμενος τον θάνατο. Αντίθετα, ο Χριστιανός Μάρτυρας αν ελευθερωθεί, δεν θα ανταποδώσει το κακό, αλλά θα συγχωρέσει, γιατί απλούστατα δεν φοβόταν ούτε το μαρτύριο ούτε και το θάνατο.

Και τώρα ας δούμε κάποια παραδείγματα θρησκευτικού εκφοβισμού: Ενώ λοιπόν σήμερα ζούμε υποτίθεται στην κοινωνία του υπερπροοδευτισμού, της ευρείας αποδοχής της ετερότητας (όποια κι αν είναι αυτή), στην κοινωνία που αποδέχεται πλέον τον ετερόθρησκο, τον αλλόδοξο και τον ομοφυλόφιλο, συντηρούνται όμως διακρίσεις και στερεότυπα, για τα οποία δυστυχώς δεν ισχύει η δήθεν πρόοδος και εξέλιξη που αποδέχεται όλα τα υπόλοιπα. Έτσι το παιδί ή ο νέος που εκκλησιάζεται, το παιδί ή ο νέος που ζεί μυστηριακή ζωή, το παιδί ή ο νέος που πάει στο Κατηχητικό ή σε διάφορες φιλανθρωπικές και ανθρωπιστικές δράσεις, το παιδί ή ο νέος που ακολουθεί το Πάτριο Ημερολόγιο και την Παράδοση των Αγίων Πατέρων, αλλά και το παιδί ή ο νέος που πιστεύει στα ιδανικά και τις αξίες της Πατρίδος στιγματίζεται, με αποτέλεσμα να ξεκινάει ένας μεγάλος λεκτικός και μη πόλεμος εναντίον του, το γνωστό θρησκευτικό bullying.

Και κυρίως πρέπει να σημειώσουμε, ότι αυτός ο εκφοβισμός στον εκπαιδευτικό χώρο δεν ασκείται μόνο από τους συμμμαθητές και φίλους, αλλά και από τους ίδιους τους δασκάλους και καθηγητές. Υπάρχουν λοιπόν δάσκαλοι και καθηγητές, ακόμα και θεολόγοι, που χρησιμοποιούν  διάφορα τεχνάσματα ασκώντας θρησκευτικό εκφοβισμό π.χ. δάσκαλοι που επικαλούνται και τονίζουν την επιστήμη κατά της πίστεως της Δημιουργίας από τον Θεό, που τονίζουν μονομερώς περιστατικά της Παλαιάς Διαθήκης π.χ. για τους Βασιλείς Δαβίδ και Σολομώντα, χωρίς να αναδεικνύουν την έννοια της μετανοίας, που συκοφαντούν ιερά πρόσωπα και Αγίους, όπως π.χ. του Αποστόλου Παύλου ως φανατικού ισραηλίτου και πρώην διώκτου των Χριστιανών, του Μεγάλου Κωνσταντίνου ως πρώην ειδωλολάτρου και της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας ως πρώην αμαρτωλής, αλλά και με την παρουσίαση μεμονωμένων ιστορικών περιστατικών της λεγόμενης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, για να την κατηγορήσουν ως σκοταδιστική και μεσαιωνική με ανθελληνικό χαρακτήρα. Κι όποιος μαθητής φέρει αντίρρηση ή προσπαθήσει να αποδείξει το αντίθετο, μπαίνει στο στόχαστρο για άσκηση bullying.

Και κάτι πιο άμεσα σύγχρονο και επίκαιρο: όταν ένα παιδί θα ζητήσει σήμερα απαλλαγή από το μάθημα των Οικουμενιστικών Θρησκευτικών ή θα επιστρέψει πίσω στο Υπουργείο τον«Φάκελο» του μαθήματος, θα γίνει πιθανόν αντικείμενο εμπαιγμού και εκφοβισμού πρωτίστως από τους δασκάλους και καθηγητές, που είναι κατά τα υπόλοιπα δήθεν προοδευτικοί, αλλά και από τους συμμαθητές του. Ένα παιδί που θα τύχει Τετάρτη ή Παρασκευή ή περίοδο νηστείας στο σχολείο σε εκδρομή ή σε παρέα φίλων, και θα πεί ότι νηστεύει, αμέσως θα γίνει αντικείμενο θρησκευτικού εκφοβισμού.

Αναφέρει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα κάποια Μοναχή σε Μονή του εξωτερικού στο βιβλίο της «Συνομιλίες με παιδιά»: σε συνομιλία της με μαθήτριες για το θέμα της νηστείας και πώς το διαχειρίζονται στο σχολείο ή όταν συναναστρέφονται με παιδιά άλλων θρησκειών και δογμάτων, μία μαθήτρια της είπε, ότι ποτέ δεν θα έλεγε στους συμμαθητές της την πραγματική αιτία για την οποία νηστεύει, επειδή στο προηγούμενο σχολείο της την κορόϊδευαν πάρα πολύ επειδή τηρούσε την νηστεία, αντίθετα όμως δεν κορόϊδευαν τα κορίτσια που ήταν Ινδουίστριες όταν νήστευαν, επειδή τους το επέβαλλε η θρησκεία τους. Αλλά και πόσα παραδείγματα για το θέμα της νηστείας, όπως και για πολλές άλλες εκκλησιαστικές πρακτικές εφαρμογής της Πίστης έχει να καταμαρτυρήσει ο κάθε νέος και νέα, όπως και οι μεγαλύτεροι από εμάς σχετικά με την πρόσφατη εμπειρία τους! Ο θρησκευτικός εκφοβισμός στο μεγαλείο του!

Άλλο παράδειγμα: ο σύγχρονος νέος και νέα που αγωνίζονται για την ψυχική και σωματική καθαρότητα, να διαφυλάξουν την αγνότητα πριν το γάμο αλλά και μετά να ζήσουν σαν χριστιανική οικογένεια, αν τυχόν εκδηλωθούν ή μιλήσουν σε συμμαθητές περί αγνότητος και παρθενίας, θα χλευάζονται και θα γίνουν αντικείμενο σοβαρού εκφοβισμού, θα αμφισβητηθεί ο ανδρισμός στο αγόρι ή η θηλυκότητα στο κορίτσι, θα θεωρηθούν ανίκανοι σεξουαλικά και πόσα άλλα! Αλλά κι ο νέος, ο οποίος θα προσπαθεί να απέχει από άλλες κακές συνήθειες, όπως αλκοόλ, ξενύχτι με ξέφρενο χορό, μεθύσι και κάθε είδους ανομία, ναρκωτικά κτλ., θα θεωρηθεί οπισθοδρομικός και θα αποκλειστεί από το ευρύτερο σύνολο. Ο Ορθόδοξος νέος, ο οποίος πέρσι δεν συμμετείχε στο μάθημα περί των εμφύλων ταυτοτήτων της Θεματικής εβδομάδας του Υπουργείου Παιδείας, Ερεύνης και Θρησκευμάτων, εάν θα εκφράσει κάποια αντίρρηση ή ενδοιασμό στο θέμα της ομοφυλοφιλίας θα γίνει αντικείμενο bullying. Αλλά και η σύγχρονη χριστιανή νέα, η οποία προσπαθεί να αποφύγει να φοράει το παντελόνι και που ντύνεται ευπρεπώς, γίνεται συνήθως αντικείμενο εκφοβισμού από τις συμμαθήτριες ή τις φίλες της.

Και τέλος να μην λησμονήσουμε το παράδειγμα του σύγχρονου νέου, που θα δηλώσει ελεύθερα στους δασκάλους, στους συμμαθητές και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, ότι δεν εορτάζει την ονομαστική του εορτή όταν π.χ. φέρει το όνομα Ιωάννης ή Ιωάννα στις 7 Ιανουαρίου, γιατί εορτάζει τότε τα Χριστούγεννα, αλλά στις 20 Ιανουαρίου με το νέο που είναι 7 με το εκκλησιαστικό, ή όταν θα ζητήσει άδεια από το σχολείο ο Ορθόδοξος νέος ή ο εργαζόμενος νέος από την εργασία του στις 19 Ιανουαρίου, για να πάει στην μεγάλη και λαμπρή Τελετή των Αγίων Θεοφανείων της Εκκλησίας μας, ή όταν θα πει στους φίλους του ότι δεν εορτάζει τα γενέθλια του αλλά την ονομαστική του εορτή, θα χλευαστεί αν όχι από όλους αλλά από τους περισσότερους. Σίγουρα θα υπάρξουν κι αυτοί οι λίγοι που θα τον ενθαρρύνουν ότι πράγματι αυτό είναι το σωστό, το Πάτριο, ότι μπράβο σου που νηστεύεις, που διαφυλάττεις την αγνότητα κτλ., αλλά η πλειοψηφία ασκεί με βεβαιότητα κάποιας μορφής bullying.

Κι εφόσον αναφέρθηκα περί του θρησκευτικού εκφοβισμού ειδικά σε εμάς τους Γνησίους Ορθοδόξους Χριστιανούς Νέους, θέλω να αναφερθώ σε ένα ακόμα παράδειγμα: ο Χριστιανός νέος, ο οποίος εισαγόταν με εξετάσεις στην Θεολογική Σχολή Αθηνών ή Θεσσαλονίκης, αποβαλλόταν όταν δήλωνε «Παλαιοημερολογίτης», όπως μας αποκαλούν χλευαστικά,ενώ στις Σχολές αυτές δεχόντουσαν και δέχονται με ευχαρίστηση όλους τους αιρετικούς και αλλοδόξους. Αυτό με τη χάρη του Θεού τις τελευταίες δεκαετίες έχει σχεδόν εκλείψει, αλλά ο θρησκευτικός εκφοβισμός συνεχίζεται μεμονωμένα από κάποιους καθηγητές όπως και Οικουμενιστές κληρικούς της Κρατικής Εκκλησίας. Οσοι περάσαμε από τις θεολογικές σπουδές το βιώσαμε και το βιώνουμε.
Και γενικότερα, όποιος μέχρι και τις πρόσφατες δεκαετίες δήλωνε Γνήσιος Ορθόδοξος Χριστιανός, κινδύνευε με απόλυση, αν και αυτό συν το χρόνω εξέλειπε εν πολλοίς, χωρίς όμως να παύσουν τα ποικίλα φαινόμενα του θρησκευτικού bullying ακόμη και στο χώρο εργασίας και κοινωνικής συναναστροφής.

Από όλα αυτά καταλαβαίνουμε, ότι παρόλο που ο θρησκευτικός εκφοβισμός συνεχίζεται με διάφορες μορφές και θα συνεχίζεται, εμείς όμως επίσης θα συνεχίζουμε την πορεία μας χωρίς να δειλιάζουμε, έχοντας ελπίδα και πίστη στον Χριστό μας, Τον Οποίον και υπηρετούμε. Μέσα λοιπόν σε αυτό τον μεγάλο πόλεμο και την αρένα του θρησκευτικού εκφοβισμού,που έχουν στήσει οι σύγχρονοι διώκτες των Χριστιανών, η Ορθόδοξη Εκκλησία μας έρχεται να διατρανώσει ότι είναι Ελεύθερη και Ζώσα κι ο Χριστιανός Νέος να υψώσει το αναστημά του, να εκβάλλει έξω κάθε φόβο και κάθε εκφοβισμό, να δηλώσει θρησκευτικά ελεύθερος, να δηλώσει ότι είναι παιδί και στρατιώτης Χριστού, να δηλώσει ότι δεν τον τρομοκρατεί και δεν τον απειλεί ο οποιασδήποτε μορφής διωγμός, αλλά ακόμα και στον διωγμό και στο μαρτύριο προσεύχεται στον Θεό, για να τον δυναμώσει και να τον αξιώσει να το φέρει εις πέρας, για να λάβει το άφθαρτο στεφάνι της νίκης και της δόξας από τον αγωνοθέτη Χριστό μας, τον Κριτή και Θεό των όλων στην αληθινή αιώνια Πατρίδα μας, την Εκκλησία των Πρωτοτόκων στους Ουρανούς.
 
Συμπερασματικά, αγαπητά μας παιδιά, νέοι και νέες μας, εσείς που αποτελείτε το μέλλον της Εκκλησίας και της Πατρίδος μας, ακούστε την φωνή του Κυρίου που λέγει «Γνώσεσθε τήν ἀλήθειαν, καί ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς»:
  • ΜΗΝ ΕΚΦΟΒΙΖΕΣΘΕ
  • ΕΧΕΤΕ ΘΑΡΡΟΣ
  • ΕΧΕΤΕ ΣΤΑΥΡΟ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΗ ΕΛΠΙΔΑ
  • ΜΕ ΠΡΟΣΕΥΧΗ
  • ΜΕ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΥΧΝΗ ΚΑΙ ΕΙΛΙΚΡΙΝΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΣΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ
  • ΜΕ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΛΗΘΙΝΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΑΤΗΧΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ ΣΑΣ 
  • ΜΕ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΥΓΙΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΣΥΝΟΜΙΛΙΚΟΥΣ ΣΑΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ -ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΜΕΣΩ ΤΟΥ «ΝΕΑΝΙΚΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ» ΜΑΣ
  • ΜΕ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΩΦΕΛΙΜΕΣ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΕΣ
  • ΜΕ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟ
  • ΜΕ ΜΕΛΕΤΗ
  • ΜΕ ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΜΕ ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
  • ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΠΟΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, ΣΤΟ ΑΝΑΣΤΗΜΕΝΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΑΣ,ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ, Η ΟΠΟΙΑ ΚΑΙ ΘΑ ΜΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΙ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟ ΚΑΙ ΘΑ ΜΑΣ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
  • ΣΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΠΕΡΒΑΣΗΣ ΚΑΘΕ ΦΟΒΟΥ.